با نزدیک شدن به ایام پایان سال، یکی از سوالات و دغدغه‌های اصلی کارکنان، کارگران و کارمندان بخش خصوصی و دولتی، میزان عیدی 1403 است. عیدی کارکنان بر حسب فاکتورهای مختلف از جمله میزان کارکرد آنها در طول سال، دولتی یا خصوصی بودن سازمان مربوطه، نوع قرارداد و مواردی از این قبیل می‌تواند متفاوت باشد. با این حال، تمامی کارکنانی که در استخدام سازمان هستند (اعم از کارکنان تمام وقت، پاره وقت، ساعتی، روزمزدی و….) مشمول دریافت عیدی 1403 هستند.
عیدی کارکنان مشمول قانون کار معادل 2 برابر حداقل حقوق قانون کار است، به شرط آنکه از سه برابر آن تجاوز نکند. عیدی کارکنان دولت نیز معمولا براساس مصوبه دولت هر ساله قبل از عید اعلام می‌شود. بر همین مبنا، عیدی کارکنان دولت در 1403 معادل 3 میلیون تومان در نظر گرفته شده است. البته در برخی مواقع ممکن است که کارفرمایان مبلغ عیدی را در سال جدید پرداخت کنند و می‌توان آن را عیدی 1404 نیز نامید.
با این حال، محاسبه عیدی کارکنان 1404، جزئیات و فاکتورهای متعددی دارد که در این مقاله قصد داریم به صفر تا صد آنها اشاره کنیم. از جمله مالیات عیدی، حداقل و حداکثر عیدی، عیدی کارکنان با کمتر از یک سال سابقه و سایر عوامل تعیین کننده در پرداخت عیدی.
عیدی سال 1403؛ حداقل و حداکثر عیدی کارکنان و کارگران چقدر است؟
مطابق با ماده واحده قانون کار، حداقل عیدی 1403 معادل 143.323.680 ریال (14 میلیون و 332 هزار تومان) و حداکثر آن معادل 214.985.520 (21 میلیون و 498 هزار تومان) است.
ماده واحده قانون کار مصوب سال 1370 اینطور بیان می‌کند: «کلیه کارفرمایان کارگاه‌های مشمول قانون کار مکلفند به هر یک از کارگران خود به نسبت یک سال کار معادل شصت روز آخرین مزد، به عنوان عیدی و پاداش بپردازند. مبلغ پرداختی از این بابت به هر یک از کارکنان نبایستی از معادل نود روز حداقل مزد روزانه قانونی تجاوز کند.»
این میزان عیدی 1403 مربوط به افرادی است که مطابق قانون کار فعالیت می‌کنند و عیدی کارمندان دولت می‌تواند متفاوت از آن باشد که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم. براساس این قانون همچنین کارکنان و کارگرانی که کمتر از یک سال فعالیت داشته‌اند، به نسبت کارکرد خود و بر مبنای دو برابر پایه حقوقی عیدی دریافت می‌کنند.
جدول عیدی کارگران و کارکنان 1403 (قانون کار و تامین اجتماعی)
| میزان سابقه کار | حداقل عیدی 1403 | حداکثر عیدی 1403 | |
| جدول محاسبه عیدی سال 1403 کارکنان و کارگران | 1 | ۱۱,۹۴۳,۶۴۰ | ۱۷,۹۱۵,۴۶۰ |
| 2 | ۲۳,۸۸۷,۲۸۰ | ۳۵,۸۳۰,۹۲۰ | |
| 3 | ۳۵,۸۳۰,۹۲۰ | ۵۳,۷۴۶,۳۸۰ | |
| 4 | ۴۷,۷۷۴,۵۶۰ | ۷۱,۶۶۱,۸۴۰ | |
| 5 | ۵۹,۷۱۸,۲۰۰ | ۸۹,۵۷۷,۳۰۰ | |
| 6 | ۷۱,۶۶۱,۸۴۰ | ۱۰۷,۴۹۲,۷۶۰ | |
| 7 | ۸۳,۶۰۵,۴۸۰ | ۱۲۵,۴۰۸,۲۲۰ | |
| 8 | ۹۵,۵۴۹,۱۲۰ | ۱۴۳,۳۲۳,۶۸۰ | |
| 9 | ۱۰۷,۴۹۲,۷۶۰ | ۱۶۱,۲۳۹,۱۴۰ | |
| 10 | ۱۱۹,۴۳۶,۴۰۰ | ۱۷۹,۱۵۴,۶۰۰ | |
| 11 | ۱۳۱,۳۸۰,۰۴۰ | ۱۹۷,۰۷۰,۰۶۰ | |
| 12 | ۱۴۳,۳۲۳,۶۸۰ | ۲۱۴,۹۸۵,۵۲۰ | |
| فرمول محاسبه حداقل عیدی سال 1403: ۲,۳۸۸,۷۲۸ × ۶۰ = ۱۴۳,۳۲۳,۶۸۰ ریال فرمول محاسبه حداکثر عیدی سال 1403: ۲,۳۸۸,۷۲۸ × ۹۰ = ۲۱۴,۹۸۵,۵۲۰ ریال | |||
عیدی کارگران با کمتر از یک سال سابقه
براساس تبصره 1 ماده واحده قانون کار “مبلغ پرداختی به کارکنانی که کمتر از یک سال در کارگاه کار کرده‌اند
باید به مأخذ شصت روز مزد و به نسبت ایام کارکرد در سال، محاسبه گردد.”
بنابراین می‌توانید از یکی از فرمول‌های زیر برای محاسبه عیدی کارگران 1403 با کمتر از یک سال سابقه استفاده کنید. البته کارفرمایان برای محاسبه عیدی کارکنان خود از نرم افزار حقوق و دستمزد و نرم افزار حسابداری استفاده می‌کنند و نیازی به اینگونه محاسبات دستی ندارند.
عیدی 1403 = (تعداد روزهای کارکرد × مزد روزانه) × (60 روز ÷ 365 روز)
محاسبه عیدی 1403 با کمتر از یک سال سابقه
فردی را در نظر بگیرید که حقوق پایه او 15 میلیون تومان است و این فرد سه ماه در یک شرکت مشغول به کار است. بر این اساس می‌توان عیدی 1403 این فرد را به شکل زیر محاسبه کرد که معادل 7 میلیون و 392 هزار تومان خواهد بود.
مزد روزانه: 15000000 ÷ 30 = 500000
عیدی 1403 با 3 ماه کارکرد:( 90 × 500000) × (60÷365)= 7397260
مالیات عیدی 1403 چقدر است؟
براساس قانون کار به عیدی کارکنان و کارگران نیز مالیات تعلق می‌گیرد. با این حال، قانون‌گذار معافیت مالیات عیدی را نیز در نظر گرفته است. میزان معافیت عیدی سال 1403 میزان 12 میلیون تومان تعیین شده است. برای مثال فردی که به میزان 21 میلیون عیدی 1403 دریافت کرده، 12 میلیون آن معاف از مالیات و مابقی یعنی 9 میلیون تومان مشمول مالیات است.
میزان عیدی 1403: 21 میلیون تومان
میزان معافیت عیدی 1403: 12 میلیون تومان
میزان عیدی مشمول مالیات: 9 میلیون تومان
میزان مالیات عیدی: 9 میلیون تومان × 10%= 900 هزار تومان
بد نیست بدانید که معافیت عیدی در بند 10 ماده 91 ق.م.م تعیین شده است. مطابق این بند « عیدی سالانه یا پاداش آخر سال جمعا معادل یک دوازدهم میزان معافیت مالیاتی موضوع ماده (84) این قانون» از مالیات معاف است. ماده 84 ق.م.م نیز مبنای تعیین میزان معافیت مالیاتی حقوق (از جمله مالیات عیدی) را قانون بودجه هر سال قرار داده است.
براساس قانون بودجه سال 1403؛ مجموع حقوق سالانه تا سقف 144 میلیون تومان از مالیات معاف است و بعد از آن به شکل پلکانی افزایش پیدا می‌کند. در واقع یک دوازدهم 144 میلیون تومان، همان 12 میلیون تومان بوده که از مالیات معاف است.
حداقل و حداکثر عیدی 1403
همانطور که اشاره شد حداقل عیدی 1403 معادل ۱۴۳,۳۲۳,۶۸۰ و حداکثر آن نیز معادل ۲۱۴,۹۸۵,۵۲۰ است. البته این میزان برای تمامی کارکنان مشمول قانون کار خواهد بود. البته بد نیست بدانید که براساس تبصره 2 ماده واحده قانون کار « در کارگاه‌هایی که مطابق رویه جاری کارگاه بیش از مبالغ فوق پرداخت می‌نمایند، عرف کارگاه معتبر خواهد بود.»
معمولا کارکنان بخش خصوصی و بسیاری از کارگران و کارکنانی که در شرکت‌های دولتی، خصولتی یا پیمانکاری کار می‌کنند، مشمول قانون کار هستند. با این حال معمولا عیدی کارکنان دولت، بازنشستگان و کارکنان بانک‌ها متفاوت است.
عیدی کارکنان دولت سال 1403
براساس صحبت‌های فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت، میزان عیدی کارکنان دولت سال 1403 معادل 3 میلیون تومان در نظر گرفته شده است. دولت همچنین مبلغ 840 هزار تومان را به عنوان حق عائله‌مندی در عیدی 1403 برای کارکنان خود در نظر گرفته است. از طرفی آن دسته از کارکنان دولت که متاهل و دارای فرزند هستند، به ازای هر فرزند 360 هزار تومان دریافت خواهند کرد.
عیدی بازنشستگان 1403
معمولا میزان عیدی بازنشستگان تامین اجتماعی نیز معادل عیدی کارکنان دولت در نظر گرفته می‌شود. بر همین اساس امسال نیز میزان عیدی 3 میلیون تومان به عنوان عیدی بازنشستگان تامین اجتماعی در نظر گرفته شده است. همچنین مبلغ 840 هزار تومان نیز به عنوان حق عائله‌مندی پرداخت خواهد شد. بازنشستگان دارای فرزند نیز به ازای هر فرزند 360 هزار تومان دریافت خواهند کرد.
سال گذشته مبلغ 2 میلیون و 500 هزار تومان به عنوان عیدی بازنشستگان سال 1402 به همراه 700 هزار تومان حق عائله‌مندی و 300 هزار تومان نیز به ازای هر فرزند در نظر گرفته شد. این میزان عیدی برای تمامی مستمری‌بگیران سازمان تامین اجتماعی یعنی بازنشستگان، بازماندگان بیمه شده متوفی و از کارافتادگان کلی در نظر گرفته شده است.
خبر خوبی که در این خصوص وجود دارد این است که براساس ماده 91 ق.م.م و همچنین بخشنامه‌های مربوطه، حقوق و مزایای دریافتی بازنشستگان از جمله عیدی آنها از مالیات معاف است.
محاسبه عیدی سال کبیسه چگونه است
فرمول محاسبه عیدی سال 1403 که سال کبیسه است، همانند سال‌های عادی محاسبه می‌شود. با این تفاوت که به جای 365 روز کارکرد، 366 روز در نظر گرفته می‌شود.
حقوق پایه * کارکرد سالانه* 2 تقسیم بر 365
مثال: فردی با پایه حقوق 10 میلیون تومان و کارکرد 365 روز
محاسبه عیدی: 10 میلیون × 365 × 2 ÷ 365 = 20 میلیون تومان
عیدی 1403 برای کارگران پاره وقت و فصلی
برای بسیاری از کارگران و کارکنانی که به شکل پاره وقت و فصلی فعالیت دارند محل سوال است که آیا عیدی 1403 به آنها تعلق می‌گیرد یا خیر؟ این سوال در ماده 39 قانون کار پاسخ داده شده است. این ماده اشاره می‌کند: «مزد و مزایای کارگرانی که به صورت نیمه وقت و یا کمتر از ساعات قانونی تعیین شده به کار اشتغال دارند به نسبت ساعات کار انجام یافته محاسبه و پرداخت می‌شود.»
مثال: نسبت کارکرد 191 ساعت در ماه است. حال فردی که ساعات کارکرد آن 95.5 ساعت در ماه بوده، نسبت کارکرد او به میزان 50 درصد است. بنابراین باید به میزان 50 درصد به او عیدی 1403 کارگران تعلق بگیرد.
عیدی 1403 برای کارکنان و کارگران ساعتی
در بسیاری از سازمان ها و واحدهای صنعتی بسیاری از کارکنان به شکل ساعتی کار می‌کنند و تمام ساعات روز حضور ندارند. این دسته از افراد نیز مشمول دریافت عیدی 1403 هستند. با این تفاوت که معمولا میانگین دریافتی 3 ماه آخر آنها ملاک قرار می‌گیرد.
با این اوصاف می‌توان گفت که تمامی کارکنان زیر مشمول دریافت عیدی 1403 هستند.
1: تمامی کارکنان و گارگرانی که کمتر از ساعات کاری روزانه کار می‌کنند.
2: تمامی کارکنان و کارگرانی بر حسب توافق با کارفرما تعداد روزهای کمتری در هفته کار می‌کنند.
3: تمامی کارکنان و کارگرانی که کمتر از یک سال سابقه کار دارند.
قوانین مهم در زمینه عیدی 1404
قانون کار: به طور کلی مهم‌ترین قانون تاثیرگذار در زمینه حقوق و دستمزد کارکنان، قانون کار، آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌های مرتبط با آن است. برای نمونه ماده 39 قانون کار به مزایای کارکنانی که کمتر از یک سال سابقه کار دارند، اشاره می‌کند.
قانون تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران: این قانون مهم‌ترین سند قانونی تاثیرگذار در زمینه پرداخت عیدی کارکنان است. این قانون تمامی کارفرمایان را مکلف می‌کند تا معادل 60 روز از اخرین مزد کارکنان به آنها عیدی پرداخت شود.
قانون مالیات‌های مستقیم: ماده 91 و 84 ق.م.م نیز به شکل غیرمستقیم به مالیات عیدی کارکنان اشاره دارد که مطالعه آن برای تمامی کارکنان و کارگران مشمول قانون کار واجب است.
قانون بودجه: میزان معافیت حقوق و دستمزد کارکنان، هر ساله در قانون بودجه تعیین می‌شود برای مثال، در قانون بودجه 1403، به میزان 144 میلیون تومان حقوق مشمول مالیات قرار گرفته است. بر همین اساس می‌توان معافیت مالیات عیدی را نیز 12 میلیون تومان در نظر گرفت.
فاکتورهای تاثیرگذار بر عیدی کارکنان در سال ۱۴۰۳
عیدی کارکنان یکی از حقوقی است که در پایان هر سال به آنها پرداخت می‌شود و به‌طور مستقیم بر رفاه مالی و رضایت شغلی تاثیر دارد. در محاسبه میزان عیدی، فاکتورهای مختلفی دخیل هستند که در سال ۱۴۰۳ هم تغییراتی در آنها مشاهده می‌شود. این فاکتورها عبارتند از:
- حداقل دستمزد تعیین شده
یکی از مهم‌ترین فاکتورها در محاسبه عیدی، حداقل دستمزد سالانه است که توسط شورای عالی کار تعیین می‌شود. میزان عیدی معمولاً به‌طور مستقیم با حداقل دستمزد ارتباط دارد و معمولا درصدی از این مبلغ به‌عنوان عیدی در نظر گرفته می‌شود. برای سال ۱۴۰۳، حداقل دستمزد تعیین‌شده توسط شورای عالی ۷۱,۶۶۱,۸۴۰ ریال است که دو برابر آن به عنوان حداقل عیدی و سه برابر آن به عنوان حداکثر عیدی در نظر گرفته می‌شود.
- سابقه کاری
یکی دیگر از فاکتورهای تاثیرگذار در پرداخت عیدی 1403 کارکنان، می‌تواند میزان سابقه کاری آنها باشد. کارگران و کارکنانی که سابقه بیشتری در شرکت دارند، ممکن است عیدی بیشتری دریافت کنند. در برخی از شرکت‌ها، عیدی بر اساس سال‌های خدمت محاسبه می‌شود و برای کارکنانی که مدت‌زمان بیشتری در سازمان مشغول به کار هستند، این مبلغ افزایش می‌یابد.
- نوع قرارداد
نوع قرارداد نیز در محاسبه عیدی 1404 تاثیرگذار است. کارگران با قراردادهای موقت یا پیمانی ممکن است عیدی متفاوتی نسبت به کارکنان با قراردادهای دائم دریافت کنند. در قراردادهای دائم، معمولا عیدی به‌طور کامل محاسبه می‌شود، در حالی که در قراردادهای موقت، ممکن است نسبت به مدت‌زمان اشتغال، مبلغ کمتری پرداخت شود.
- حقوق پایه یا میانگین حقوق
میزان عیدی معمولا بر اساس حقوق پایه یا میانگین حقوق سه ماهه آخر سال محاسبه می‌شود. در صورتی که فرد در سه ماه پایانی سال تغییرات زیادی در حقوق خود داشته باشد (مانند افزایش حقوق)، مبلغ عیدی نیز متاثر از این تغییرات خواهد بود.
- میزان کارکرد در سال
تعداد روزهای کاری نیز می‌تواند بر مبلغ عیدی تاثیرگذار باشد. کارکنانی که به‌طور کامل در طول سال مشغول به کار بوده‌اند، معمولا عیدی کامل دریافت می‌کنند.
- سیاست‌های سازمانی
سیاست‌های داخلی هر سازمان نیز در محاسبه عیدی تاثیر دارند. برخی از شرکت‌ها سیاست‌های خاص خود را برای پرداخت عیدی دارند. به عنوان مثال، ممکن است برخی از شرکت‌ها عیدی را براساس عملکرد کارکنان در طول سال محاسبه کرده و به افراد با عملکرد برجسته، عیدی بیشتری اعطا کنند.
سخن نهایی
در یک کلام باید گفت که طبق قوانین موجود، حداقل و حداکثر عیدی کارکنان مشمول قانون کار به ترتیب معادل ۱۴۳ میلیون و ۳۲۳ هزار تومان و ۲۱۴ میلیون و ۹۸۵ هزار تومان است. همچنین، عیدی کارکنان دولت و بازنشستگان طبق مصوبات دولت معادل ۳ میلیون تومان تعیین شده است.
در محاسبه عیدی، مالیات نیز دخیل است که برای عیدی‌هایی که از سقف معافیت ۱۲ میلیون تومان تجاوز می‌کنند، مالیات اعمال خواهد شد. از سوی دیگر، کارکنان با سابقه کمتر از یک سال یا کارگران پاره‌وقت نیز مشمول عیدی به نسبت کارکرد خود هستند.
در نهایت، میزان عیدی می‌تواند بسته به سیاست‌های داخلی هر سازمان و توافقات فردی متغیر باشد. بنابراین، آگاهی از جزئیات این فاکتورها می‌تواند به کارکنان و کارفرمایان کمک کند تا پیش‌بینی دقیقی از مبلغ عیدی خود در سال ۱۴۰۳ داشته باشند.