صنعت بازاریابی نشان داده است که مشتری وفادار در مرکز یک تجارت قرار دارد، اما کسبوکارها هنوز اهمیت واقعی آن را درک نکردهاند. بسیاری از کسبوکارها با تبلیغات متعدد در تلویزیون، بیلبوردها و فضای آنلاین، زمان بیشتری را صرف جذب مشتریان جدید می کنند تا حفظ مشتریان فعلی!
آمار و ارقام نشان میدهد تقریبا 70% مشتریان هرگاه احساس کنند برندها برایشان ارزش قائل نیستند از چرخه مشتری خارج میشوند و دیگر از آنها خرید نمیکنند! این عدد آنقدر اهمیت دارد که میتواند اساس بازاریابی شما را تحت تاثیر قرار بدهد.
مشتری وفادار از روز اول به کسبوکار شما وفادار نبودهاست و این پایداری و تعهد یک شبه ساخته نشده است. با این حال یکی از اصلیترین اهداف هر کسبوکاری، تبدیل مشتریان بالقوه به مشتری وفادار است. برای رسیدن به این هدف، ابتدا باید به بررسی این موضوع پرداخت که چه مراحلی لازم است تا یک فرد عادی به مشتری وفادار تبدیل شود. این همان مفهومی است که در این مقاله به آن پرداخته شده است: نردبان وفاداری مشتری!
مشتری وفادار چه کسی است؟
مشتری وفادار کسی است که بارها برای خرید به شما مراجعه کند. وفاداری مشتری، به تمایل مصرفکننده به بازگشت و خرید مکرر از یک کسب و کار گفته میشود که بر اساس تجربه(های) قبلی شکل میگیرد. زمانی که یک مشتری به کسب و کار شما برمیگردد، قطعا توانستهاید یک خاطره رضایتبخش هنگام و پس از خرید در ذهن او ایجاد کنید. در واقع وفاداری مشتری نوعی ارتباط است که میان مشتری و کسبوکار شکل میگیرد و در آن نوعی از تعهد وجود دارد.
نردبان وفاداری مشتری چیست؟
نردبان وفاداری مشتری، مشتریان را براساس سطح تعامل آنها با یک کسبوکار دستهبندی میکند. مدل نردبان وفاداری مشتریان یک مدل در بازاریابی است. شکل یک نردبان را با پلههای متعدد در نظر بگیرید؛ در این تئوری، فردی که تنها درباره محصولات شما شنیده است در پله اول قرار میگیرد و آخرین و بالاترین پله متعلق به مشتریان وفادار شما است.
البته در تعداد این پلهها اتفاق نظر وجود ندارد و برای آن بین 4 تا 6 مرحله یا بیشتر در منابع مختلف در نظر گرفته شده است. اما کلیت نردبان وفاداری مشتری یکسان است و به مسیر وفادارسازی یک مشتری بالقوه و دسته بندی مشتریان بر اساس وفاداری و میزان تعامل میپردازد.
هدف نردبان وفاداری این است که مشتریان در هر پله از آن پیشرفت کرده در نهایت به حامیان سرسخت کسبوکار شما تبدیل شوند. هر سطح نردبان توصیفکننده رفتاری است که مشتری از خود نشان میدهد. لیدهایی که شما را دوست دارند، با تشویق از نردبان بالاتر میروند، در حالی که برخی ممکن است سقوط کنند، بهدنبال گزینههای دیگری باشند یا به سادگی در یک پله بمانند. هدف هر کسبوکار از استفاده از نردبان وفاداری مشتری این است که همه لیدها به طرفداران تبدیل شوند.
مراحل نردبان وفاداری مشتریان
در این قسمت از مقاله قصد داریم مشتریان حاضر در هر پله از نردبان را شناسایی کرده و نشان دهیم که چگونه میتوانید آنها را تشویق کنید تا به بالای صفحه صعود کنند. بر اساس رایجترین دیدگاهها، مشتریان 5 مرحله را تا وفاداری طی میکنند:
نردبان وفاداری مشتری، مسیری برای دستهبندی مشتریان و افزایش وفاداری آنها است تا در نهایت به مشتریانی حامی یک کسبوکار تبدیل شوند.
پله اول: بینندگان (Suspects)
اولین دسته از مشتریان در نردبان وفاداری، بینندگانی هستند که ممکن است واجد شرایط تبدیل شدن به مشتری شما باشند یا نباشند. بینندگان همه افرادی هستند که تبلیغات شما را میبینند، بروشورهای شما را میخوانند و در حالت کلی، به تبلیغات شما توجه نشان میدهند.
این افراد ممکن است با ویژگیهای یک مشتری ایدهآل مطابقت داشته باشند؛ اما چیزی در مورد کسبوکار شما ندانند وهیچ تماس قبلی با سازمان یا عناصر بازاریابی شما برقرار نکرده باشند.
پله دوم: مشتری احتمالی (Prospects)
دومین پله نردبان وفاداری مشتری به مشتریان احتمالی تعلق دارد. این دسته از افراد شناخت کمی در مورد کسبوکار شما دارند و شما میدانید که پتانسیل تبدیل شدن به یک مشتری وفادار را دارند. ممکن است یکی از دوستانشان درباره شما به آنها گفته باشد، تبلیغاتی را روی بیلبوردی در خیابان دیده باشند یا با کلیک روی یک لینک تبلیغاتی، به وبسایت شما رسیده باشند. آنچه اهمیت دارد این است که این افراد تحت تاثیر تبلیغات شما قرار گرفتهاند اما در حال حاضر خنثی هستند و هنوز با کسبوکارتان از نزدیک مواجه نشدهاند.
مشتریان احتمالی، دومین و از نقطه نظر فروش، مهمترین پله در نردبان وفاداری مشتری هستند، زیرا این افراد بالقوه بعداً به مشتری تبدیل میشوند.
مشتریان احتمالی کنجکاو و مجذوب کسبوکار شما هستند، اما گزینههای رقبا را نیز در نظر میگیرند. برای ترغیب این مشتریان به بالا رفتن از نردبان و تبدیل شدن به مشتری واقعی، میتوانید آنها را با بازاریابی درونگرا پرورش دهید. اگر بتوانید با موفقیت آنها را به خرید ترغیب کنید، به پله بعدی نردبان میروند.
پله سوم: مشتری (Customer)
مشتریان اولین خریداران شما هستند. آنها محصول یا خدمات شما را خریداری کردهاند و شروع به ایجاد نظر در مورد آن میکنند. این افراد هنوز رقبای شما را رد نکردهاند، اما آماده نیستند که شما را بهخاطر آنها کنار بگذارند.
برای تشویق این مشتریان به حرکت در امتداد نردبان وفاداری، اقدامات زیر را در نظر بگیرید:
- یک برنامه onboarding ایجاد کنید که به مشتری یاد میدهد چگونه از محصولات شما استفاده کند. به این ترتیب، از یک متخصص آموزشدیده یاد میگیرند که چگونه حداکثر ارزش را از چیزی که به تازگی خریداری کردهاند، بهدست آورند.
- یک محتوای بازاریابی ایجاد کنید که مشتری را در هر مرحله از سفر خرید یاری کند و شیوههای بازاریابی مجدد یا ریمارکتینگ را در آن بگنجانید.
- خدمات مشتریان مستمر و قابل توجهی را ارائه دهید.
به طور کلی، هدف این مرحله ارائه یک تجربه مشتری خارقالعاده است که به مشتری نشان دهد شما را به درستی انتخاب کرده است. وقتی این را ثابت کردید، آنها به سمت مشتری شدن و خرید مجدد حرکت میکنند.
پله چهارم: مشتری وفادار(Client)
پس از پرورش و افزایش رضایت مشتری، مشتریان عادی به مشتری وفادار تبدیل میشوند. در این مرحله از نردبان مشتری، آنها دیگرعلاقهای به رقبا ندارند و از کسبوکار شما خریدهای تکراری انجام میدهند؛ زیرا از قبل میدانند که شما آنها را خوشحال میکنید.
با این حال، فقط به این دلیل که این مشتریان وفاداری خود را نشان دادهاند، نباید آنها را نادیده گرفت. زیرا مشتریان وفادار میتوانند به مشتریان عادی پسرفت کنند یا به طور کامل از پله خود سقوط کنند. شما باید به وعده برند خود عمل کنید و از طریق شیوههای مختلف بازاریابی با مشتریان خود ارتباط برقرار کنید.
پیش از آن که این مشتریان علاقه خود را به کسبوکار شما از دست بدهند، باید به آنها نشان دهید که از جلب رضایتشان دست نمیکشید. درخواست بازخورد از مشتری و درک رفتار خریدار او به شما در ایجاد تجربیات شخصی کمک میکنند.
پس از کسب تجربههای مداوم، این مشتریان به آخرین پله نردبان وفاداری مشتری خواهند رسید: حامیان!
پله پنجم: مشتری حامی(Advocates)
حامیان که بشارتدهندگان برند (Brand Evangelists) نیز نامیده میشوند، مشتریان بسیار وفادار هستند. آنها به مرحلهای رسیدهاند که بعید است که از این پله نردبان پایین بیایند؛ آنچه را که شما ارائه میدهید، دوست دارند؛ خریدهای تکراری انجام میدهند و رقبای شما را نمیبینند.
با این وجود، همچنان مهم است که تجربیات مورد انتظار را به آنها ارائه دهید؛ زیرا این مشتریان درآمد قابل توجهی به همراه دارند و یک بازاریاب آزاد برای کسبوکار شما بهشمار میروند. در واقع در این مرحله، مشتری خود را با شما سهیم میبیند و تلاش میکند کسبوکار شما را سرپا و موفق نگه دارد. او حامی شماست، شما را به دوستان خود معرفی میکند و پیشنهادها و انتقادهای سازندهای ارائه میدهد.
مشتری وفادار با ارزشترین دارایی کسب و کار شماست.
اصل بازاریابی حمایتی بیان میکند که کسبوکارهایی که خدمات مشتری، تجربیات و محصولات ارزشمندی ارائه میدهند، طرفدارانی ایجاد میکنند که میتوانند تجربیات خود را با دیگران به اشتراک بگذارند؛ چه با دوستان و خانواده چه افراد غریبه. گفتگوهایی که مشتریان حامی با دیگران دارند، برای کسبوکار شما بسیار مفید است.
تقریباً 95٪ از مصرفکنندگان؛ پس از یک تجربه مثبت، آن کسب و کار را به دیگران توصیه میکنند.
اگر مشتریان وفادار پس از هر تجربه رضایتبخشی که دارند با چندین نفر صحبت کنند، آگاهی برند زیادی برای شما ایجاد میشود. در دنیایی که اهمیت اعتماد به برندها روز به روز افزایش پیدا میکند، 39 درصد از مصرفکنندگان به توصیههای فردی در مورد یک برند اعتماد میکنند و سایر مشتریان را 14 درصد معتبرتر از کارمندان آن برند میدانند.
در مجموع، شما میتوانید از طریق طراحی برنامههای وفاداری، ارائه دعوتنامههای انحصاری به رویدادهای ویژه و ایجاد تجربههای استثنایی در خدمات مشتری، بهطور مداوم تجربههای حامیان خود را بهبود دهید. مشتریان حامی نه تنها از طریق خریدهای مکرر باعث کسب درآمد برای شما میشوند، بلکه یکی از سختترین نیازهای یک تجارت، یعنی جذب مشتری را به عهده خواهند گرفت.
چند نمونه از انواع مشتریان در نردبان وفاداری
مشتریان حامی علاوه بر خریدهای مکرر و تاثیری که بر افزایش درآمد کسبوکار دارند، بهترین تبلیغکننده برای برندها بهشمار میروند.
برای اینکه جایگاه انواع مشتری در نردبان وفاداری برایتان روشن شود، به ارائه چند مثال در مورد آن میپردازیم:
- مشتریان گوشی آیفون را دیدهاید؟ شاید خود شما هم یکی از مشتریان پر و پا قرص برند اپل باشید. عمده مشتریان اپل در دسته مدافعان و مشتریان وفادار قرار میگیرند. آنها نسبت به آیفون تعصب دارند، از برندهای دیگر گوشی استفاده نمیکنند و هر زمانی که لازم ببینند از این برند دفاع خواهند کرد (پله پنجم نردبان وفاداری مشتری ).
- فروشگاههای زنجیرهای و هایپرمارکت ها معمولا گروه ثابتی از مشتریان را دارند. این دسته از افراد به خرید از فروشگاهها عادت کردهاند؛ زیرا همه محصولات مورد نیاز آنها، در کنار هم برای خرید موجود است. بااینحال، تعصب خاصی نسبت به نام فروشگاه ندارند و برایش دلسوزی نمیکنند (پله چهارم مدل نردبان وفاداری ).
- چند سال پیش در متروهای تهران، تعدادی شیرینیفروشی زنجیرهای شروع به فعالیت کردند. این شیرینیفروشیها روی پله سوم، یعنی مشتریان سرمایهگذاری کرده بودند. اغلب مشتریان آنها افرادی تصادفی بودند که با عطر خوب شیرینی جذب فروشگاه میشدند و بستهای تهیه میکردند. اغلب در همان مسیر، بسته را تمام میکردند و تا پایان روز، آن شیرینیفروشی را هم از خاطر میبردند (پله سوم نردبان وفاداری مشتریان).
مزایای نردبان وفاداری مشتری و نقدهای وارد به آن
جذب یک مشتری جدید، چند برابر نگهداری مشتریان قدیمی برای کسبوکارها هزینه دارد. بااینحال، بهنظر میرسد 80% سود یک کسبوکار را 20% از مشتریان آن، که احتمالا همان مشتریان وفادار هستند، تامین میکنند. همین مسئله، اهمیت قابل توجه دستهبندی مشتریان بر اساس وفاداری و تلاش برای وفادار کردن آنها را نشان میدهد. اما این تنها مزیت نردبان وفاداری مشتری نیست!
مدل نردبان وفاداری مشتری به انتخاب استراتژیهای هوشمندانه برای تعامل با مشتری کمک میکند؛ روشهایی که باعث میشود مشتری به پیمودن پلههای وفاداری ترغیب و تشویق شود. مشتریان وفادار سه اهمیت اصلی برای هر کسبوکاری دارند و همین 3 مورد، در راستای منافع نردبان وفاداری مشتریان قرار دارد زیرا از طریق این نردبان قابل دستیابی هستند:
- مشتریان وفادار درباره شما صحبت میکنند. همین صحبتها میتواند یک تبلیغات موثر و جدی برای کسبوکار شما باشد. مشتریان به افراد مشابه خود راحتتر و بیشتر اعتماد میکنند.
- مشتری وفادار بیشتر از سایر مشتریان به فروشگاه شما برمیگردد و از شما خرید میکند. یکی از مهمترین دلایل این اتفاق، خدماتی است که برای مشتری وفادار باید درنظر بگیرید؛ خدماتی مانند باشگاه مشتریان.
- مشتری وفادار نظرات مفید و دلسوزانهای ارائه میکند. هیچ تحلیلگری به اندازه مشتری شما نمیتواند عیب و ایراد محصولات و خدمات را پیدا کرده یا پیشنهادهای موثری ارائه بدهد.
با وجود تمامی منافعی که مدل نردبان وفاداری مشتری دارد، یک نقد نیز به آن وارد است: نردبان وفاداری ویژگیهای ذاتی و شخصی مشتری را درنظر نمیگیرد. بازاریاب نمیتواند بهسادگی و با رعایت یک الگوی ساده و مشترک، هر نوع مشتری را بهسمت وفاداری هدایت کند.
مشتریان ویژگیهای شخصیتی متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند که روی رفتارهای آنها در ارتباط با یک کسبوکار تاثیر میگذارد. در فضای مارکتینگ ضربالمثلی وجود دارد که میگوید: «هرگز نمیدانی چه کسی قرار است از تو خرید کند»!
اهمیت نردبان وفاداری در بازاریابی
هدف نردبان وفاداری مشتری در بازاریابی، تعیین و تدوین استراتژیهایی است که به بالا رفتن مشتریان از پلههای این نردبان کمک کند. این استراتژیها میتواند شامل ارائه خدمات شخصیسازیشده، بالا بردن کیفیت خدمات و راه اندازی باشگاه مشتریان باشد.
تقسیمبندی، هدفگذاری و موقعیتیابی، سه رکن اصلی بازاریابی است و بنابراین کمی از اهداف بازاریابی، رسیدن مشتریان بالقوه است. اگر بازاریابی موفقیتآمیز پیش برود مشتری بالقوه به مشتری وفادار تبدیل میشود.
در میان این پنج پله از نردبان وفاداری مشتری ، اقدامات متعددی وجود دارد که به کسبوکارها کمک میکند وفاداری مشتری را بهدست آورند. میان بینندگان و پله سوم وفاداری مشتری، یک کسبوکار باید همه تلاش خود را برای رسیدن به بازار و تبدیل بینندگان به مشتری بهکار گیرد.
در حالی که مرحله سوم مستلزم انجام فروش واقعی است، میان پلههای مشتری و حامی، یک کسبوکار باید بتواند با مشتری خود ارتباط برقرار کند. بنابراین، نردبان وفاداری مشتری در بازاریابی را میتوان به دو مرحله تقسیم کرد: مرحله 1 تا 3 که مربوط به جذب مشتری است و مرحله 4 و 5 که حفظ مشتری و در واقع وفاداری مشتری را بههمراه دارد.
مهمترین قانون برای موفقیت در بالا رفتن از نردبان وفاداری ، فراتر رفتن از انتظارات مشتری است.
اشتباهی که اکثر شرکتها انجام میدهند این است که در مرحله اول، بیشتر روی جذب مشتریان جدید سرمایهگذاری میکنند تا اینکه مشتریان فعلی را راضی نگه دارند. یک استراتژی بازاریابی خوب باید حداقل 30 درصد از بودجه بازاریابی سازمان را برای راضی نگهداشتن مشتریان و حامیان صرف کند. بنابراین، هدف از مفهوم نردبان وفاداری مشتری ، کمک به کسبوکارها برای سرمایهگذاری در رشد مشتریان راضی است.
برای رسیدن به این هدف، کسبوکارها باید با شناسایی و تجزیه و تحلیل مشتریان، تعیین کنند که هر یک، به کدام مرحله از نردبان وفاداری مشتری تعلق دارند. به همین ترتیب، آنها باید این واقعیت را درک کنند که بهترین مشتری آنها، راضیترین مشتری است و همچنین بهترین تبلیغات دهان به دهان (WOM) از همان فرد میآید. در نهایت، کسبوکارها باید مهارتهای لازم برای تشویق افراد به بالاتر رفتن در نردبان وفاداری مشتری را بیاموزند.
فراتر رفتن از انتظارات مشتری میتواند با افزایش کیفیت خدمات محقق شود؛ اقدامی که هم وفاداری مشتری و هم کارکنان را افزایش میدهد.
چگونه میتوان مشتری را وفادار کرد؟ (روش پیمودن نردبان وفاداری مشتری)
نردبان وفاداری مشتری، سطح رابطه و تعاملی که شما با مشتریان خود دارید را نشان میدهد و مربوط به رفتاری است که مشتریان با کسبوکار شما دارند؛ از خرید تا تبلیغ برند شما. علاوه بر این، استفاده از این مدل به کسبوکارها کمک میکند تا با دستهبندی مشتریان خود، برای نگهداشت و تشویق آنها برنامههای مشخصی تعریف کنند. در ادامه به 7 روش برای ایجاد وفاداری بیشتر در مشتریان اشاره میشود:
- تبلیغات خود را شخصیسازی و بهینهسازی کنید. پرسونای مخاطبان را به دست بیاورید و مطابق با همان تبلیغ کنید. برای مثال اگر فروشگاه لوازم آرایش زنانه دارید، انجام تبلیغات در نزدیکی مدرسهای پسرانه تنها هدر دادن بودجه است. همچنین لحن برند شما باید با مشتریان هماهنگ و همسو باشد.
- صادق و قابل اعتماد باشید! شاید با وعدههای غیرواقعی مشتری را برای یکبار جذب کنید، اما احتمال بازگشت او را به حداقل میرسانید.
- برای رضایت مشتری و بهبود آن بجنگید و سعی کنید مزایای خود نسبت به رقبا را حفظ و بهروز کنید. بعضی از مزیتهای رقابتی شما با گذشت زمان اهمیت خود را از دست میدهند و بعضی دیگر بهمرور همهگیر میشوند و دیگر برتری به حساب نمیآیند. همچنین مراقب باشید کیفیت محصولات شما بهمرور افت نکند؛ مشتری بهسرعت متوجه کاهش کیفیت محصولات میشود.
- بین برند و مشتریان خود ارتباط عاطفی برقرار کرده و مشتریان را به سمت احساس تعهد و وفاداری نسبت به محصولات خود هدایت کنید.
- از راهکارهای دیجیتال مارکتینگ استفاده کنید. برند خودتان را شکل بدهید، معرفی کنید و به دیگران بشناسانید.
- کارمندان فروش مناسبی را استخدام کنید و آموزش کافی به آنها دهید. پیشتر در مقاله «چگونه مدیریت فروشگاه خود را به دست بگیرید» به اهمیت کارمندان فروش، رفتار حرفهای و مهارتهای ضروری آنها پرداختهایم.
- از راهاندازی باشگاه مشتریان غافل نشوید. برند شما برای مشتری وفادار با همه فرق دارد. به او ثابت کنید که او نیز برای شما جایگاه متفاوتی دارد.
- پاسخگو باشید. فروش آخرین قدم شما نیست! این را به مشتری نیز نشان بدهید. حتی وقتی پرداخت انجام داده است و بهظاهر دیگر سودی برای شما ندارد، خدمات پشتیبانی ارائه دهید و پاسخگوی سوالات احتمالی باشید.
کسب و کار شما چه در حوزه B2B و چه B2C باشد، محصولات شما برای کسانی که آنها را خریداری میکنند، ارزشآفرین هستند. بنابراین پس از اینکه خرید انجام میشود، هدف خود را فراتر از آن بگذارید و به مشتریان خود نشان دهید که برای آنها، به همان اندازه که برای محصولات شما ارزش قائل هستند، ارزش قائلید!
ادامه این روند باعث میشود با گذشت زمان، یک پایگاه قوی از مشتریانی داشته باشید که از نردبان وفاداری مشتری بالا میروند تا به سودآورترین حامیان برند شما تبدیل شوند. فراموش نکنید مهمترین قانون برای موفقیت در نردبان وفاداری، فراتر رفتن از انتظارات مشتری است.
افزایش وفاداری مشتریان با راهکار باشگاه مشتریان همکاران سیستم
همانطور که در این مقاله اشاره کردیم، یکی از مهمترین نکاتی که در نردبان وفاداری مشتری باید به آن توجه کرد، درنظر گرفتن برنامههایی برای تشویق مشتریان و جذب وفاداری آنهاست. کسبوکارها برای اجرای هرچه بهتر برنامههای وفاداری خود، به راهکارهای نرمافزاری نیاز دارند.
راهکار باشگاه مشتریان همکاران سیستم، نرمافزاری جامع است که با استفاده از آن میتوان تمامی اطلاعات مشتریان را ثبت و رفتار و تراکنشهای آنها را رصد کرد. با استفاده از نرم افزار باشگاه مشتریان همکاران سیستم امکان دستهبندی مشتریان به روشهای مختلف وجود داشته و کسبوکارها میتوانند با استفاده از آن انواع برنامههای وفاداری را اجرا و مدیریت کنند.
امکان صدور کارت هدیه، ردیابی اطلاعات مشتریان، تعریف مشتریان و تعیین قوانین باشگاه از دیگر امکانات باشگاه مشتریان همکاران سیستم است. شما میتوانید برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
منابع:
- mbaskool.com
- consuunt.com
- eightleaves.com
- greaterkashmir.com
- business.com
- blog.hubspot.com
- marketing91.com