شیوع ویروس کرونا، مشکلات متعددی مانند رکود فروش، توقف زنجیره تامین، چالش سلامت کارکنان و تداوم فعالیت را پیش روی کسبوکارها قرار داده است. در این مقاله از متخصصان Harvard Business School درباره تاثیر شیوع ویروس روی تغییر عملکرد کسبوکارها سوال شد. در ادامه مهم‌ترین نظرات مطرح شده را باهم مرور می‌کنیم.
فرهنگ مبتنی بر اعتماد در کارکنان توسعه خواهد یافت
برای مقابله با چالش‌های بزرگ همیشه اعتماد و تعهد در بین کارکنان نقش پر رنگی ایفا می‌کند. در این شرایط مهم‌ترین چیزی که باید در سازمان وجود داشته باشد گفتگوهای صادقانه بین کارکنان و مدیران ارشد است. شیوع ویروس کرونا ، مانند هر بحران دیگری، فرصتی بسیار بزرگ را برای مدیریت ارشد فراهم می‌کند تا به سرعت یک فرهنگ مبتنی بر اعتماد در سازمان‌شان ایجاد کنند.
کسبوکارها به مشتریان‌شان بیش‌تر کمک می‌کنند
یکی از کارهایی که در این شرایط در ایجاد دید مثبت نسبت به سازمان تاثیرگذار است، کمک به مشتریان و ایجاد تجربه‌ی خوشایند برای آن‌ها است. اما هنگامی که دلیل کمک به مشتریان صرفا افزایش سودآوری به نظر برسد، می‌تواند منجر به رفتارهایی شود که خلاف اهداف سازمان است و اثرات منفی به همراه داشته باشد. بنابراین مشخص کردن راه‌های کمک به مشتریان و ارائه دستورالعمل‌های واضح درباره روش کار و شفافیت دلیل مشارکت، می‌تواند منجر به بهبود تعامل با مشتریان شود و به دنبال آن اثربخشی و بهره‌وری بیش‌تر را برای سازمان به همراه داشته باشد.
دورکاری یک تصمیم استراتژیک خواهد بود
در شرایط همه‌گیری ویروس، همه‌ی اعضای سازمان از کارکنان تا مدیران در تلاشند که در زمان دورکاری بهره‌وری خود را حفظ کنند. حتما در شرایط فعلی موضوعات متعددی روی بهره‌وری آن‌ها تاثیرگذار است مثلا اضطراب عمومی یا عدم قطعیت شرایط. اما در بسیاری موارد دورکاری بهره‌وری کارکنان را افزایش می‌دهد. همچنین به نظر می‌رسدکارکنانی که با ابزارهای فناوری اطلاعات آشنایی بیش‌تری دارند، موفق‌تر هستند. استفاده از این نوع خدمات و ابزارها دیگر موقتی نیست حتی بعد از از بین رفتن ویروس قطعا همچنان از این ابزارها استفاده خواهد شد. بنابراین هم کارکنان و هم مدیران باید سعی کنند با این فناوری خو بگیرند. شاید لازم باشد از این پس شرکت‌ها تا اندازه‌ای انعطاف‌پذیر باشند که حتی پس از شرایط کرونا امکان انتخاب دورکاری یا حضور فیزیکی را برای کارکنان فراهم کنند.
رهبری، افراد را به سمت همکاری خلاقانه ترغیب می‌کند
شاید آخرین باری که شاهد تحول عجیبی در کسبوکارها بودیم مربوط به جنگ جهانی دوم است. درست زمانی که امواج گسترده‌ای از زنان برای اولین بار وارد کارخانه‌های سنگین شدند. اکنون تغییر مدل کاری سازمان‌ها به دورکاری در سراسر جهان تحولی بی سابقه است. این تغییر نه در طی سال‌ها یا حتی ماه‌ها بلکه در طی روزها اتفاق است. بنابراین سازمان‌ها باید یاد بگیرند انعطاف‌پذیر‌تر و چابک‌تر از هر زمان دیگری عمل کنند.
پنهان کردن اخبار بد هرگز ایده خوبی نیست. به این معنی که وقتی سازمان با چالش‌هایی روبرو است؛ یکی از مهم‌ترین کارهایی که مدیران در این شرایط باید انجام دهند گفتن حقیقت و درگیر کردن کارکنان در انتخاب بهترین راه حل است. ممکن است لازم باشد اعضای تیم‌ها تغییر کنند، گروه‌های مختلف، کارهای متفاوت‌تری انجام دهند یا حتی ساختار سازمانی تغییر یابد.
استانداردهای کاری به سطح جدیدی ارتقا می‌یابد
بسیاری از تاثیراتی که شیوع ویروس در کوتاه‌مدت در کسبوکارها ایجاد کرده واضح است: کاهش چشم‌گیر سفرها، دورکاری، کاهش تماس‌های فیزیکی و بهبود بهداشت محیط کار از مهم‌ترین تغییرات است. ما معتقدیم که بسیاری از تغییراتی که بر اثر شیوع ویروس اتفاق افتاده در آینده همچنان ادامه‌دار خواهند بود. در گذشته هر بحرانی که به وجود آمده باعث شده که شرکت‌ها تا حدی شیوه‌های عملکرد خود را تغییر دهند. مثلا رکود اقتصادی که در جهان اتفاق افتاد منجر به تغییر دائمی نسبت کارگران پاره وقت به کارگران تمام وقت شد. در مواجهه با شیوع ویروس کرونا نیز حتما تغییراتی اتفاق خواهد افتاد که برای همیشه ادامه خواهد یافت. بنابراین ممکن است در آینده هر کسب‌و‌کاری بر اساس نوع فعالیتش، استانداردهای عملکرد یا حتی روش کاری خود را تغییر دهد.
کار مدیران زنجیره تامین سخت‌تر از گذشته خواهد بود
به طور غافلگیر کننده‌ای بسیاری از زنجیره‌های تامین در سراسر جهان یا متوقف یا با اختلال مواجه شده‌اند. برای نمونه، یک تولیدکننده تجهیزات آمریکایی که با یک تامین‌کننده قطعات اولیه بریتانیایی قرارداد دارد مجبور است کار را متوقف کند تنها به این دلیل که یکی از قطعات اصلی کارخانه بریتانیا از چین وارد می‌شده و اکنون آن کارخانه در چین تعطیل است. مدیران زنجیره تامین اکنون باید بیش‌تر و بسیار عمیق‌تر از گذشته برنامه‌ریزی کنند و برنامه‌های جایگزین برای پیشبرد فعالیت‌هایشان در نظر بگیرند.
رهبران پیش‌رو از چارچوب‌ها خارج شده و فرهنگ کاری را بهبود می‌بخشند
در شرایط همه‌گیری ویروس کرونا اکنون زمان آن است که خارج از چارچوب‌ها و بسیار کلان‌تر از همیشه فکر کنید. شرکت‌ها اکنون نه تنها به زنجیره‌های تامین جهانی و آنچه در کشور‌های دیگر اتفاق می‌افتد، بلکه به وضعیت نهاد‌ها در جوامع خود هم وابسته هستند. کل اکوسیستمی که در آن فعالیت می‌کنید، می‌تواند روی کسب‌و‌کار شما تاثیرگذار باشد. شرکت‌هایی که دایره ارتباطات وسیع‌تری دارند معمولا به بهترین وجه قادر به غلبه بر بحران هستند. بیماری کووید19 بیش‌تر از هر چیز دیگری به همه ثابت کرده که افراد به به مشارکت در حل مشکلات یکدیگر علاقه‌مندند. این که افراد سازمان احساس کنند که در این شرایط می‌توانند کار مفیدی انجام دهند به همان نسبت که حس مثبتی در آن‌ها ایجاد می‌کند، بهره‌وری سازمان را افزایش می‌دهد. جلسات توجیهی، آموزش متقابل، اندازه‌گیری نتایج و تاثیر آن و توانمند‌سازی افراد در سطوح پایین‌تر در مدیریت این امر قطعا اثربخش است.
منبع: HBR