برخلاف آنچه برخی معتقدند، مجازیسازی همان رایانش ابری نیست؛ بلکه یک فناوری مبنا است که باعث کار کردن رایانش برای می‌شود. در واقع رایانش ابری و مجازیسازی دو مفهوم مشابه هستند و به‌راحتی می‌توان آنها را با یکدیگر اشتباه گرفت؛ به خصوص که هر دو حول محور ایجاد محیط‌های کاربری از منابع انتزاعی هستند.
با این حال، تفاوت مجازی سازی و رایانش ابری را می‌توان با درک بهتر مفهوم و عملکرد هر یک از آنها به خوبی فهمید. در ادامه با ما همراه باشید تا ضمن بررسی تفاوت مجازیسازی و کلود کامپیوتینگ، نقش مجازیسازی در رایانش ابری را نیز مورد بررسی قرار دهیم.
این مقاله برای صاحبان کسب و کار، افراد متخصص و هرکسی که به دنبال درک تفاوت بین رایانش ابری و مجازی سازی است، می‌تواند مناسب باشد.
مجازی سازی چیست و مزایای آن
مجازیسازی (Virtualization) به فرایندی اطلاق می‌شود که در آن از یک نرم‌افزار برای ایجاد نسخههای مجازی از سخت‌افزارهایی مانند سرورها، اپلیکیشن‌ها، دیتاسنترها و… استفاده می‌شود.
نرم‌افزار مجازیسازی (Virtualization software) از یک لایه نرم‌افزاری که هایپروایزر «hypervisor» نامیده می‌شود، استفاده میکند تا به یک کامپیوتر اجازه میزبانی چندین ماشین مجازی (VM) را بدهد.
ماشین‌های مجازی در واقع رایانه‌هایی مجازی هستند که هر کدام سیستم‌عامل‌های خود را اجرا کرده و مانند کامپیوترهای مستقل رفتار می‌کنند؛ علی‌رغم اینکه در حال کار کردن روی یک سخت‌افزار واحد هستند.
فناوری مجازیسازی به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد تا برای بهبود گردش‌های کاری داخلی، امنیت و کارکردها، از یک مدل تحویل ابر مانند در زیرساخت‌های خود استفاده کنند. شرکت‌ها همچنین می‌توانند زیرساخت‌ها، نرم‌افزارها یا پلتفرم‌های خود را مجازیسازی کنند تا طیف وسیع‌تری از خدمات را در اختیار کاربران نهایی خود قرار دهند.
از مهم‌ترین مزایا و ویژگی‌های مجازی سازی می‌توان به امنیت داده‌ها، فضای آنلاین مجزا، مجازیسازی داده‌ها و امکان ترکیب چندین دستگاه به یک هاست اشاره کرد.
مجازیسازی بهترین جنبه‌های سخت‌افزارهای فیزیکی را بازسازی میکند و با هدف بهره‌گیری هرچه بیشتر از سخت‌افزارها، به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا سخت‌افزار و منابع مورد نیاز خود را به شکل یکپارچه مدیریت کنند.
در نهایت، مجازیسازی برای سازمان‌های بزرگ و با معماری‌های پیچیده فناوری اطلاعات یا شرکت‌هایی که راه‌حل‌های مبتنی بر ابر را می‌فروشند، بهترین راه‌حل را ارائه می‌دهد.
رایانش ابری و مزایای آن
ابر فضایی است که در آن امکان انتزاع، ترکیب و به اشتراکگذاری منابع مجازی در یک شبکه فراهم می‌شود. رایانش ابری از نرم‌افزارها، سخت‌افزارها و منابع شبکه‌ای تشکیل شده‌اند که افراد و سازمان‌ها می‌توانند از طریق اینترنت به آنها دسترسی داشته باشند.
یک ارائه‌دهنده سرویس رایانش ابری، انواع مختلفی از راهکارهای ابری را که نیازهای یک کسب و کار را پشتیبانی می‌کنند، در دسترس آنها قرار می‌دهد؛ راهکارهایی مانند زیرساخت به‌عنوان سرویس (IaaS)، پلتفرم به عنوان سرویس (PaaS) یا نرم‌افزار به‌عنوان سرویس (SaaS).
امروزه رایانش ابری به سبب صرفه‌جویی قابل توجه در هزینه و منابع سازمان‌ها، به روندی قدرتمند و روبه‌جلو، به‌ویژه برای کسب و کارهای بزرگ تبدیل شده است. ارائه دهنده سرویس‌های ابری، مسئولیت نگهداری از زیرساخت ابری مانند توسعه، ذخیره‌سازی، نگهداری، ارتقاء و تهیه نسخه پشتیبان را برعهده دارد و دسترسی کاربر را بدون هیچ‌گونه نگرانی، آسان و ممکن میکند.
برای بسیاری از کسب‌وکارها، استفاده از رایانش ابری نسبت به فناوری مجازیسازی، آسان‌تر و مقرون به‌صرفه‌تر است.
در رایانش ابری کاربران می‌توانند به‌راحتی و از هر نقطه، از طریق اتصال به اینترنت، به منابع مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند. همچنین ارائه خدمات ابری به شکل اشتراک‌های ماهیانه و ارائه نسخههای دمو، به کاربران امکان می‌دهد تا با بررسی دقیق شرایط، بهترین راه‌حل را انتخاب کنند. استفاده از رایانش ابری برای شرکت‌های کوچک و با منابع محدود، منطقی‌تر است.
زیرساخت به عنوان، پلتفرم به عنوان سرویس و نرم‌افزار به عنوان سرویس، جزء اصلی‌ترین سرویس های رایانش ابری محسوب می‌شوند.
نقش مجازیسازی در رایانش ابری
مجازیسازی به محیط رایانش ابری بستگی ندارد اما در آن نقش اساسی ایفا میکند! به عبارت دیگر، بدون مجازی سازی، محاسبات ابری نمیتواند وجود داشته باشد. مجازیسازی در کلود به معنای اشتراکگذاری همزمان یک منبع، دستگاه واقعی یا اپلیکیشن، میان چندین کلاینت و به شکل نسخههای مجازی است.
مجازی سازی کلیدی برای رایانش ابری است. ارائه دهندگان خدمات مجازیسازی، خدماتی مانند ایجاد، نگهداری و مدیریت یک ماشین مجازی را روی سخت‌افزارهای خارج از یک محل ارائه می‌دهند.
از آنجا که هر ماشین مجازی به عنوان یک سیستم جداگانه و مستقل وجود خواهد داشت، نیازی به جداسازی کلاینت‌ها برای اهداف امنیتی یا پایداری نیست. بنابراین حتی اگر یک کاربر کل سیستم خود را خراب کند، هیچ آسیبی به سیستم‌های خارج از آن ماشین مجازی نمی‌رسد.
در یک مرحله قبل از مجازی سازی و پیش از ظهور زیرساخت ابری، ذخیره و اجرای سرورها در خارج از یک فضا، از طریق میزبانی از راه دور (remote hosting) انجام می‌شد. برای انجام این کار، ارائه‌دهنده سرویس باید برای هر مشتری و ماشین‌های مجازی او، یک سرور فیزیکی واقعی را ارائه کند. حفظ این نسبت یک به یک سرور فیزیکی به سرور مجازی برای هر مشتری بسیار سخت و پرهزینه بود.
با ظهور محاسبات ابری، ارائه دهنده سرویس نیازی به مطابقت سخت افزار فیزیکی با هر درخواست‌کننده ماشین مجازی ندارد و به جای آن، یک ماشین مجازی بزرگتر ایجاد میکند. درواقع ارائه‌دهندگان بزرگ سرویس‌های ابری، سخت افزارها و سرورهای بسیار قدرتمندی را نصب و راه‌اندازی می‌کنند و سپس با ساختن ماشین مجازی برای هر مشتری، زیرساخت مورد نیاز را در اختیار او قرار می‌دهند.
برای مثال، ممکن است یک مشتری تقاضای دسترسی به یک سرور جدید با مقدار مشخصی از قدرت پردازش، حافظه و فضای دیسک را داشته باشد. ارائه‌دهنده زیرساخت ابری، بدون نیاز به نصب سخت‌افزار فیزیکی جدید، یک ماشین مجازی جدید با مشخصات درخواستی را روی یکی از سیستم‌های خود راه‌اندازی میکند. همان‌طور که گفته شد، از آنجا که هر ماشین مجازی هیچ دسترسی مستقیمی به سخت افزار فیزیکی زیربنای هایپروایزر ندارد، هیچ خطری برای داده‌ها یا سیستم وجود نخواهد داشت.
مجازیسازی در رایانش ابری ممکن است از نوع سخت‌افزار، سیستم‌عامل، سرور یا حافظه باشد. کاربرد و نقش مجازیسازی در رایانش ابری بسته به نوع Virtualization متفاوت است.
نرم‌افزار hypervisor، مجازیسازی سخت‌افزار، کنترل و نظارت بر منابع سخت‌افزاری را تسهیل کرده و سرورهای واقعی را با توجه به تقاضای کلاینت‌ها به چندین سرور مجازی تقسیم میکند. مجازیسازی سیستم‌عامل معمولاً برای تست اپلیکیشن‌ها روی پلتفرم‌های مختلف کاربرد دارد. از مجازیسازی حافظه نیز برای تهیه بکاپ یا نسخه پشتیبان داده ها و ریکاوری اطلاعات و سیستم استفاده می‌شود.
مجازی سازی یک فناوری پایه برای رایانش ابری است. در واقع تفاوت مجازی سازی با رایانش ابری در امکاناتی است که برای کاربر خود فراهم می‌کنند
تفاوت مجازیسازی و رایانش ابری
مجازی سازی یک فناوری پایه برای رایانش ابری است. به زبان ساده، مجازیسازی نرم‌افزاری است که سخت‌افزار را مدیریت میکند و محاسبات ابری سرویسی است که از این مدیریت ناشی می‌شود. بنابراین بدون مجازیسازی نمی‌توان رایانش ابری داشت.عمده سردرگمی ایجاد شده در مورد این دو اصطلاح به این دلیل است که مجازیسازی و رایانش ابری، برای ارائه خدمات مختلف با یکدیگر کار می‌کنند.
در واقع تفاوت مجازی سازی با رایانش ابری در امکاناتی است که برای کاربر خود فراهم می‌کنند و در نهایت باید بتوان به این سوال پاسخ داد که آیا باید دارایی‌های فناوری اطلاعات خود را مجازی کرد یا در سرویس‌های مبتنی بر ابر، که برطرف کننده نیازهای کلیدی هستند، مشترک شد؟
در حالت کلی، می‌توان گفت مجازیسازی باعث می‌شود که یک منبع، مانند بسیاری از منابع عمل کند، اما رایانش ابری به کاربران مختلف اجازه دسترسی به یک مجموعه واحد از منابع را می‌دهد.
کلود کامپیوتینگ محیطی یکپارچه از منابع و خدمات مختلف را فراهم میکند که در صورت تقاضا، در دسترس هستند. از سوی دیگر، مجازیسازی برای ایجاد چندین محیط شبیه‌سازی‌شده، روی یک سیستم سخت‌افزاری فیزیکی استفاده می‌شود. مقایسه دقیق‌تر این دو فناوری، نتایج زیر را در رابطه با تفاوت مجازیسازی و رایانش ابری نشان می‌دهد:
- مجازیسازی نرم‌افزاری است که یک سخت‌افزار را به چندین سرور مجازی تبدیل میکند اما رایانش ابری ترکیبی از چندین سخت‌افزار است.
- در مجازیسازی، کلاینت‌ها از سخت‌افزار اختصاصی بهره‌مند می‌شوند. در حالی که در رایانش ابری، با استفاده از چندین دستگاه سخت‌افزاری، یک محیط ورود به سیستم برای کلاینت ایجاد می‌شود. درواقع منابع محاسباتی اشتراک‌یافته مانند نرم‌افزار و سخت‌افزار، یک فضای ابری را در اختیار قرار می‌دهند.
- رایانش ابری روی زیرساخت به عنوان سرویس یا IaaS کار میکند، اما Virtualization بر اساس SaaS یا نرم‌افزار به عنوان سرویس است.
- کلود کامپیوتینگ امکاناتی مانند پرداخت در حین حرکت، سلف‌سرویس و … را فراهم میکند؛ اما دسترسی به یک محیط مجازی، اجازه بهره‌گیری از چنین ویژگی‌هایی را نمی‌دهد.
- رایانش ابری برای فروش سرویس یا نرم‌افزار به کاربران خارجی بسیار عالی است. در حالی که مجازیسازی برای راه‌اندازی دیتاسنتر در شبکه/زیرساخت سازمان بهترین گزینه خواهد بود.
- ظرفیت ذخیره‌سازی در شبکه cloud نامحدود است، اما در مجازیسازی به ظرفیت فیزیکی سرور بستگی دارد.
- خرابی یک ماشین بر زیرساخت ابری تأثیر نمی‌گذارد. به عبارت دیگر، خرابی تنها یکی از منابع سخت‌افزاری باعث از کار افتادن کل زیرساخت نمی‌شود. این در حالی است که در مجازیسازی، اگر سخت‌افزار/ماشین فیزیکی دچار آسیب‌دیدگی شود، می‌تواند صدها دستگاه مجازی را تحت تأثیر قرار دهد.
کلیدی‌ترین تفاوت مجازیسازی و رایانش ابری
علاوه بر آنچه گفته شد، موارد دیگری از تفاوت مجازیسازی و رایانش ابری در جدول زیر مطرح شده‌اند:
| نکات کلیدی | رایانش ابری | مجازیسازی |
|---|---|---|
| شیوه سرویس‌دهی | SaaS, IaaS, PaaS | طبق مجوز |
| مقیاس‌پذیری | کلود را می‌توان تا آنجا که لازم است گسترش داد. | پیکربندی ماشین مجازی، مقیاس‌پذیری آن را محدود میکند. توسعه در سطح افزودن سرور و زیرساخت ممکن است که با افزیش هزینه نگهداری همراه است. |
| راه‌اندازی سریع | راه‌اندازی کلود، کار خسته‌کننده‌ای است. | راه‌اندازی یک محیط مجازی بسیار ساده است. |
| انعطاف‌پذیری | بسته به مدل اشتراک، به کاربران اجازه می‌دهد راه‌حل‌های مختلف را امتحان کنند. | نیازمند سرمایه‌گذاری در سخت‌افزار، حافظه و… است. انعطاف‌پذیری زیادی در زیرساخت وجود ندارد. |
| دسترسی‌پذیری | کاربر می‌تواند با استفاده از اینترنت، از هر مکانی به فضای ابری خود دسترسی داشته باشد. | دسترسی تنها از داخل سازمان و طبق مجوز ممکن است. |
| نیازمندی سخت‌افزاری | راه‌حل‌های SaaS نیازمند هیچ سخت‌افزاری نیستند اما برای IaaS و PaaS سخت‌افزار به عنوان بخشی از سرویس ارائه خواهد شد. | ارائه‌دهنده سرویس مسئولیت میزبانی و مدیریت زیرساخت را به عهده دارد. |
| یکپارچگی | به سادگی با راه‌حل‌های موجود قابل ادغام هستند و معمولا از API پشتیبانی می‌کنند. | به راحتی با ابرهای عمومی و خصوصی، اینترنت اشیا و پایگاه‌های داده ادغام می‌شود. |
| قابلیت بازیابی فاجعه (Disaster Recovery) | به یک ماشین یا دستگاه وابسته نیست. پلتفرم‌های ابری به‌طور خودکار، از داده‌ها در فواصل زمانی منظم پشتیبان می‌گیرند: تضمین بازیابی آسان در صورت وقوع فاجعه | خرابی یک ماشین می‌تواند چندین ماشین مجازی را از کار بیندازد. |
| شیوه نصب | پلتفرم‌های SaaS با ایجاد یک حساب کاربری قابل استفاده خواهند بود. راه‌حل‌های IaaS و PaaS نیازمند نصب زیرساخت نیز هستند. | کاملا به یچیدگی سیستم بستگی دارد. درصورت وجود زیرساخت، آغاز کار نیازمند نصب یک نرم افزار است. |
سخن پایانی
مجازی سازی و رایانش ابری راه‌حل‌های نهایی نیستند و مانند هر فناوری یا خدمات دیگری که یک کسب‌وکار مورد استفاده قرار می‌دهد، همیشه می‌توانند تغییر کنند.
اگرچه رایانش ابری و مجازی سازی هرکدام مزایای خاص خود را دارند، اما با یکدیگر رقیب نیستند. رایانش ابری را می‌توان به عنوان تکامل مجازیسازی در نظر گرفت و مشتریانی که به مجازیسازی سخت‌افزارهای خود می‌پردازند، ممکن است در گذر زمان و برای افزایش سطح ارائه خدمات، چابکی و مقیاس‌پذیری به سمت راهکارهای ابری حرکت کنند.
امروزه گفتگو پیرامون مجازیسازی و محاسبات ابری اغلب به مبحث «محاسبات بدون سرور» منجر می‌شود که هدف آن حذف نگرانی‌های کاربر در مورد نگهداری سرور، محدودیت‌ها و مقیاس‌پذیری است. این سرویس به مدیریت کامل منابع مصرفی می‌پردازد که هزینه آن برحسب زمان و حجم منابع تعیین می‌شود.
در نهایت باید گفت انتخاب میان مجازیسازی یا رایانش ابری کاملا به نیازهای کسب و کار بستگی دارد. برای برخی از کسب‌وکارها، مجازیسازی انتخاب هوشمندانه‌تری است و می‌تواند به روش‌های مختلف در هزینه‌ها صرفه‌جویی کند. در برخی دیگر، رایانش ابری می‌تواند منجر به توسعه خدمات و افزایش اطمینان سازمان‌ها شود.
منابع:
- cloud4y.ru
- wisdomplexus.com
- educba.com
- v2cloud.com
- disys.com