میلیون‌ها وب‌سایت در جهان در حال فعالیت هستند و روزانه میلیون‌ها مطلب از سمت آنها در فضای وب منتشر میشود. تمامی این موارد نیاز به یک سیستم مدیریت محتوا (content management system) دارد که اصطلاحا به آن CMS می‌گویند.
CMS یک سیستم مدیریت محتوا است که بیشتر زمانی کاربرد دارد که کاربر به دنبال ایجاد یک وب‌سایت در زمان محدود یا با دانش محدود برنامه‌نویسی است. در واقع CMS یک سیستم آماده مدیریت محتوا است.
در بازار انواع مختلفی از CMS وجود دارد که هر کدام تفاوت‌هایی با هم دارند. با این حال، همگی آنها برای مدیریت وب‌سایت مورد استفاده قرار می‌گیرند. آشنایی با انواع CMS کمک میکند تا برای وب‌سایت خود بهترین آن را انتخاب کنیم. در این نوشتار به دنبال آن هستیم تا به معرفی CMS و کارکردهای اصلی آن بپردازیم.
CMS چیست و چه کاربردی دارد؟
CMS یک برنامه نرمافزاری است که به کاربران امکان میدهد به ایجاد، ویرایش و تولید محتوای دیجیتالی در فضای وب بپردازند. انواع سیستم مدیریت محتوا وب به شما کمک میکند محتوا را آپلود کرده یا بنویسید، آن را قالببندی کنید، تیترها و تصاویر را اضافه کنید و برخی از کارهایی که اصلاحا در بکگراند پیش برده میشود، مانند SEO را انجام دهید.
برای درک بهتر بیایید نگاهی به سیستم مدیریت محتوای وردپس داشته باشیم. وردپرس نمونه خوبی از یک سیستم مدیریت محتوا است که بدون داشتن آن باید یک فایل HTML ثابت بنویسید و آن را در سرور خود آپلود کنید.
سیستم مدیریت محتوا تا حد زیادی شبیه به Microsoft Word بوده و کار کردن با آن بسیار راحت است. برای نمونه، برای آپلود تصاویر و ویدئوها به جای آنکه مستقیما با سرور تعامل داشته باشید، از کتابخانه ورودپرس استفاده می‌کنید. با این حال، انواع سیستم مدیریت محتوا صرفا یک رابط بین سرور نیستند، بلکه به کمک آنها می‌توانید محتواها را به همان شکلی که می‌خواهید بازدیدکنندگان ببینند، انتشار دهید.
محتوای CMS معمولا در یک پایگاه داده ذخیره میشود و سپس در قالب‌های متنوع، به کاربر نمایش داده میشود. در گذشته بیشتر آماده‌سازی و انتشار محتوا از طریق سیستم مدیریت محتوا مدنظر بود؛ اما در حال حاضر Optimiz کردن آن برای کاربران نیز اهمیت زیادی دارد.
کارکردهای اصلی یک CMS چیست؟
یک سیستم مدیریت محتوا ، امکانات مختلفی را در اختیار کاربران خود قرار میدهد که از مهمترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تولید محتوا: سیستم مدیریت محتوا به کاربران این امکان را میدهد که محتوا را در قالب‌های مختلف تولید و ارائه کند.
- ذخیره‌سازی محتوا: CMS محتوا را در یک مکان و به شیوه‌ای ثابت ذخیره میکند.
- گردش کار: سیستم مدیریت محتوا مجوزهایی را برای مدیریت محتوا براساس نقش‌هایی مانند نویسندگان و مدیران اختصاص میدهد.
- انتشار: CMS به نرم‌افزار می‌گوید که محتوا در چه زمانی و در کجا باید منتشر شود.
- بهینه‌سازی: بهترین CMS کمک میکند تا محتوای مورد نظر را به شیوه خوبی به کاربر نشان داد.
اجزای اصلی سیستم مدیریت محتوا چیست؟
در سطح فنی، یک CMS از دو بخش اصلی تشکیل شده است که به شرح زیر است:
- برنامه مدیریت محتوا (CMA): به کاربران امکان میدهد تا محتوا را در سایت خود اضافه و مدیریت کنند.
- برنامه تحویل محتوا (CDA): CDA یک فرایند پشت صحنه است که محتوا را ذخیره و برای بازدیدکنندگان قابل مشاهده میکند.
برنامه مدیریت محتوا و برنامه تحویل محتوا دو بخش اصلی یک CMS هستند که در سطح فنی قابل ارائه هستند
مزایای سیستم های مدیریت محتوا
- صرفه جویی در زمان: طراحی و پیاده سازی یک وب‌سایت به‌شکل اختصاصی ممکن است چندین ماه طول بکشد، درحالی که قرار دادن مطالب در قالب یک سیستم مدیریت محتوا (CMS)، بیش از یکی دو هفته طول نمی‌کشد.
- صرفه جویی در هزینه: برای هربار آپدیت محتوا در وب سایت‌های اختصاصی، مالک سایت باید مبلغی را به شرکت طراح سایت بپردازد. مشخص است که اگر مطالب وب‌سایت هر روز آپدیت شوند، هزینه زیادی صرف این کار میشود. درحالی که با استفاده از CMS ، صاحبان سایت‌ها بدون پرداخت هزینه‌های اضافی، می‌توانند خودشان مطالب وب‌سایت را به‌روزرسانی کنند.
- پشتیبانی امن و پایدار: از آنجا که وب سایت‌های اختصاصی از صفر کدنویسی می‌شوند، اگر به هر دلیلی شرکت طراح از پشتیبانی آن خودداری کند، شرکت یا فرد دیگری حاضر نخواهد بود پشتیبانی آن را به‌عهده بگیرد. این درحالی است که شرکت‌های دارای سیستم‌های مدیریت محتوا، با شرکت‌ها و مشتریان بیشتری طرف قرار داد هستند و در نتیجه، تعهد بیشتری در قبال پشتیبانی از تولیدات خود دارند.
- انعطاف‌پذیری و امکانات بیشتر: سیستم های مدیریت محتوا ، بسیار انعطاف‌پذیرتر از وب‌سایت‌های خاص و تک منظوره هستند، زیرا تیم‌های تحلیل CMS ، باید طراحی سایت‌های مختلف را درنظر گرفته و راهکارهای مناسب برای نیازمندی‌های مختلف را درنظر بگیرند. در CMS ها تغییر ظاهر کلی سایت به راحتی انجام میشود. بعضی CMS ها حتی این امکان را به کاربران می دهند که ظاهر سایت، از زبان تا رنگ و محل قرار گرفتن منوها را به دلخواه تغییر دهند. همچنین افزودن ویژگی‌های بیشتر مانند تالار گفتگو، گالری، چت، ارسال پیام شخصی و . . . به راحتی با CMS ها امکان‌پذیر است.
- امنیت بیشتر: از آنجا که امروزه افراد و شرکت‌های زیادی به سمت طراحی وب‌سایت خود با یک CMS خاص حرکت کرده‌اند، وجود یک رخنه امنیتی درCMS به معنای به خطر افتادن امنیت تمامی این شرکت‌ها و افراد خواهد بود. بنابراین معمولا شرکت‌های تولیدکننده CMS، هزینه و زمان بیشتری را صرف رفع ایراد ، ارتقای قابلیت‌ها و افزایش امنیت محصولات خود می‌کنند.
- وجود مستندات، راهنما و آموزش کافی: شرکت‌های تولیدکننده CMS، برای آموزش کاربران سیستم مدیریت محتوای خود، مستنداتی را فراهم می‌کنند، تا مدیران وب‌سایت‌های اینترنتی با مراجعه به این راهنماها یا مستندات ، بتوانند بدون وابستگی به تیم پشتیبانی، وب‌سایت خود را مدیریت کرده و محتوای آن را به‌روز کنند.
سیستم مدیریت محتوا CMS چگونه کار میکند؟
برای اینکه بدانید یک سیستم CMS چگونه کار میکند، ابتدا باید بدانید ساخت یک وب‌سایت چگونه پیش می‌رود. در حالت عادی و بدون استفاده از CMS، باید ساخت وب سایت را ابتدا با HTML و افزودن متن، تصاویر، نوارهای کنار و سایر بلوک‌های سازنده یک وب‌سایت، شروع کنید و سپس از CSS برای ایجاد جذابیت ظاهری مطابق با استانداردهای برند استفاده کنید.
با استفاده از کدهای جاوا اسکریپت می‌توانید عملکردهای پیشرفته‌تری مانند کال تو اکشن‌های اسلایدی را به سایت خود اضافه کنید و در نهایت این فایل HTML را در سرور خود آپلود کنید تا در پایگاه داده شما بایگانی شود.
پس از این هر زمان که به دنبال ایجاد تغییراتی هستید، حتی در موارد ساده مانند به‌روزرسانی محتوا، باید فایل‌ها را از سرور دانلود کنید، آنها را باز کنید و کد HTML را به شکل دستی تغییر دهید. در نهایت باید مطمئن شوید که هیچ پیوند یا فایل دیگری را پیش از بارگذاری مجدد فایل‌ها به سرور، اشتباه وارد نکرده‌اید که باعث ایجاد اختلال در آن شود. اما این فرایند کاملا پیچیده به نظر می‌رسد!
برای توسعه‌دهندگان وب و کاربرانی با سطح سواد بالای دیجیتال و با تجربه در توسعه وب‌سایت، ایجاد یک سایت از صفر آسان به نظر می‌رسد و پیمودن این مسیر شاید پیچیده نباشد. اما کسانی که مهارت کدنویسی یا زمان و منابع لازم برای ساختن یک سایت از ابتدا و نگهداری آن را ندارند، می‌توانند از سیستم تولید محتوا استفاده کنند.
ویژگی های CMS خوب چیست؟
استفاده از CMSهای آماده مخالفان و موافقان مختلفی دارد. اما در حال حاضر، به واسطه ویژگی هایی که CMS ها در اختیار کاربران قرار می‌دهند، اکثر کارشناسان و صاحب‌نظران آن را توصیه می‌کنند. از مهمترین ویژگی های CMS خوب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بدون نیاز به دانش کدنویسی
سیستم‌های CMS با ایجاد امکان ساختن وب‌سایت‌های بدون کدنویسی به کاربران، به ایجاد انقلابی در طراحی وب کمک کرده‌اند. درواقع دیگر دوران تکیه بر توسعه‌دهندگان و طراحان وب برای حضور آنلاین کسب‌وکار شما در فضای وب گذشته است.
با CMS شما می‌توانید به تنهایی محتوا را ایجاد و مدیریت کنید، طراحی سایت خود را سفارشی کرده و برنامه‌های مورد نیاز برای افزودن قابلیت‌های مختلف به سایت خود را نصب کنید. نکته مهم در اینجا این است که همه این موارد بدون کدنویسی انجا میشود. بنابراین نیازی به کسب دانش کدنویسی یا استخدام توسعه‌دهندگان و افزایش هزینه‌ها نیست.
همکاری آسان
چندین کاربر می‌توانند به طور همزمان به یک CMS دسترسی داشته باشند و با آن کار کنند. این بدان معنا است که در هر روز و به‌طور همزمان، بازاریابان محتوایی می‌توانند محتوا تولید کنند، متخصصان فناوری اطلاعات پروتکل‌های امنیتی را پیاده‌سازی کنند و توسعه‌دهندگان، کدهای سفارشی را به وب‌سایت اضافه کنند.در واقع، همه آنها می‌توانند در یک صفحه کار کنند. به طور خلاصه، یک CMS می‌تواند به بهبود گردش کار و بهره‌وری تیم شما کمک کند.
تعریف نقش و سطح دسترسی کاربر
یک CMS به شما امکان میدهد با تعریف نقش‌ها و مجوزهای داخلی، به کارآمدترین و ایمن‌ترین شکل ممکن، با افراد تیم خود همکاری کنید. این بدان معناست که برای مثال نویسندگان محتوا، می‌توانند تمام مجوزهایی را که برای نوشتن، انتشار و مدیریت محتوا نیاز دارند، داشته باشند.
با این حال، نویسندگان نمی‌توانند افزونه‌ها را حذف کنند یا به‌طور قابل توجهی عملکرد سایت را تغییر دهند. بدون CMS، برای ایجاد نقش‌ها و مجوزهای کاربر در جاوا اسکریپت، باید شرایط و بررسی‌های بسیار پیچیده‌ای را کدنویسی کنید.
بهینه‌سازی وب‌سایت برای موتورهای جستجو (SEO)
پلتفرم‌های CMS دارای مجموعه‌ای از افزونه‌ها و ویژگی‌های داخلی هستند که به بهبود رتبه سایت در موتورهای جستجو کمک می‌کنند. از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بهینه‌سازی ساختار URLصفحات مختلف برای موتورهای جستجو
- ایجاد XML sitemaps یا نقشه سایت
- ایجاد ریدایرکت 301
- بهینه‌سازی زمان بالا آمدن صفحات
- ایجاد متن جایگزین تصاویر
البته این موارد به تنهایی کاقی نیست و باید اجرایی شدن آنها از سمت شما پیگیری شود. با این حال، اجرای این شیوه‌ها به بهبود شانس یک وب‌سایت برای رتبه‌بندی در گوگل و سایر موتورهای جستجو کمک میکند.
قالب‌های از پیش طراحی شده
انواع سیستم مدیریت محتوا دارای مجموعه‌ای از قالب‌های از پیش طراحی شده هستند که می‌توانید از آنها برای سفارشی‌سازی سریع ظاهر سایت خود استفاده کنید. انتخاب قالب درست برای وب‌سایت می‌تواند بر عملکرد سایت شما در فضای آنلاین تأثیر بگذارد.
برای مثال، انتخاب یک قالب ریسپانسیو باعث میشود که سایت شما در هر دستگاهی خوب به نظر برسد؛ بدون اینکه نیازی به نوشتن کد داشته باشید. قالب‌ها نه تنها پیش از راه‌اندازی سایت، در زمان شما صرفه‌جویی می‌کنند، بلکه می‌توانند طراحی مجدد وب‌سایت را بسیار سریع‌تر و ساده‌تر کنند.
وجود قالب‌های متنوع در CMS ها به شما این امکان را می‌دهند تا متناسب با نوع کسب و کار و برند خود، بهترین گزینه را انتخاب کنید.
ویژگی‌ها و افزونه‌های امنیتی
پلتفرم‌های CMS ویژگی‌ها و افزونه‌های داخلی را برای کمک به امنیت سایت شما ارائه می‌دهند. برخی از انواع سیستم مدیریت محتوا حتی یک تیم امنیتی اختصاصی را به شما پیشنهاد می‌دهند. به عنوان مثال، CMS Hub یک تیم امنیتی اختصاصی 24/7، یک فایروال برنامه وب کلاس سازمانی، SSL، CDN سفارشی، عضویت‌های SSO و سایر ویژگی‌های دیگر را فراهم میکند.
به‌روزرسانی ساده
همانطور که در بالا اشاره شد، یک CMS به شما امکان میدهد تا در سایت خود، تغییرات را سریع‌تر و آسان‌تر انجام دهید؛ از به‌روزرسانی‌های اصلی مانند طراحی مجدد وب سایت تا به‌روزرسانی‌های جزئی مانند تغییر یک تصویر در صفحه اصلی.
بنابراین به‌جای استخدام یک توسعه‌دهنده مستقل یا تلاش برای ویرایش کدها، می‌توانید به داشبورد CMS خود بروید تا محتوای وب‌سایت را به‌روزرسانی و ویرایش کنید. سیستم مدیریت محتوا به شما امکان میدهد محتوای خود را پویا و مرتبط نگه دارید.
قابلیت وبلاگ‌‍نویسی
وبلاگ نویسی طیف وسیعی از مزایای را به ویژه برای کسب‌وکار ارائه میدهد. یک بلاگ قدرتمند می‌تواند به جذب ترافیک وب‌سایت، تبدیل ترافیک به سرنخ، ایجاد برندینگ در یک صنعت خاص، ایجاد بک‌لینک و دستیابی به نتایج بلندمدت دیگر کمک کند. اما ساختن یک وبلاگ از ابتدا، حتی برای توسعه‌دهندگان با تجربه، دشوار است.
مزیت اصلی استفاده از CMS این است که اکثر آنها عملکرد داخلی وبلاگ نویسی (یا برنامه‌های افزودنی) مورد نیاز را ارائه می‌دهند و به این ترتیب، ایجاد و انتشار محتوای وبلاگ و بهره‌مندی از مزایای آن آسان میشود.
زمان‌بندی محتوا
زمان‌بندی محتوا برای هر سردبیر محتوا ضروری است. با استفاده از CMS می‌توانید انتشار محتوا را برنامه‌ریزی کنید اما برای این کار به ترکیبی از کدنویسی و ابزارهایی مانند GitHub نیاز دارید.
با یک CMS، زمان‌بندی محتوا به آسانی کلیک کردن روی یک دکمه است. بیشتر پلتفرم‌ها به شما اجازه می‌دهند تا بجز پست‌های وبلاگ، محتواهای دیگری را نیز برنامه‌ریزی کنید. به عنوان مثال، با CMS Hub، می‌توانید محتوای پست‌های وبلاگ و همچنین صفحات وب‌سایت، صفحات فرود و ارسال ایمیل‌ها را برنامه‌ریزی کنید.
دسترسی آسان
با یک پلتفرم CMS ، می‌توانید تقریبا از هر دستگاهی که قابلیت اتصال به اینترنت را دارد، به سایت خود دسترسی داشته و آن را ویرایش کنید.
علاوه بر این، اکثر سیستم‌های CMS دارای یک داشبورد یا کنترل پنل هستند که از طریق آن می‌توانید به محتوا، موضوع‌ها، افزونه‌ها، تنظیمات و موارد دیگر سایت خود دسترسی داشته باشید.
بهترین CMS چیست؟ انواع سیستم مدیریت محتوا
همانطور که گفته شد، CMS یک سیستم نرم افزاری است که ابزارهای لازم برای مدیریت وب‌سایت را در اختیار کاربران خود قرار میدهد. از آنجا که اکثر کاربران سطح وب بدون داشتن دانش برنامه‌نویسی می‌توانند از این سیستم‌ها استفاده کنند، این سوال مطرح میشود که چه CMS هایی رایج هستند؟ در ادامه به معرفی انواع CMS رایج برای کسب‌وکارهای مختلف می‌پردازیم.
وردپرس
مناسب برای: کسب‌وکارهای کوچک و متوسط
وردپرس یکی از بهترین CMS ها است که میلیون‌ها سایت را پشتیبانی میکند. شما می‌توانید به راحتی و به سرعت، یک سایت وردپرس را با استفاده از ویرایشگر گوتنبرگ بسازید و سپس آن را با هر یک از هزاران افزونه و تم موجود در دایرکتوری رسمی وردپرس یا سایر سایت‌های دیگر، سفارشی کنید.
با استفاده از پلاگین‌ها و تم‌های وردپرس مانند فرم‌ها و چت زنده و مواردی از این قبیل، می‌توانید تجربه منحصربه‌فردی را برای برند خود ایجاد کنید.
جوملا
مناسب برای: کسب‌وکارهای بین‌المللی
صاحبان سایت‌هایی که به دنبال قابلیت‌های بیشتری هستند، ممکن است یک جایگزین وردپرس مانند جوملا را امتحان کنند.
جوملا مانند وردپرس یک CMS متن باز است. چیزی که جوملا را از وردپرس متمایز میکند پشتیبانی چند زبانه داخلی و گزینه‌های مدیریت کاربر و محتوای پیشرفته است که آن را برای قابلیت‌هایی مانند عضویت، انجمن و سایت‌های شبکه‌های اجتماعی ایده‌آل میکند. به عنوان مثال، UIDAI یک وب‌سایت چند زبانه است که با جوملا طراحی شده است.
دروپال
مناسب برای: شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ و دولتی
دروپال یک CMS بسیار انعطاف‌پذیر است که مورد علاقه شرکت‌های بزرگ و سازمان‌های دولتی مانند ناسا است. در حالی که برای استفاده کامل از قدرت این پلتفرم به تجربه توسعه وب نیاز دارید، اما لازم نیست همه چیز را از ابتدا شروع کنید.
علاوه بر ویژگی‌های اصلی این سیستم مدیریت محتوا، می‌توانید از میان ۴۷۰۰۰ ماژول موجود در فهرست و هزاران موضوع رایگان در مخزن تم آن، سایتی پیچیده بسازید که حجم زیادی از داده و ترافیک سنگین را مدیریت میکند، مانند سایت دانشگاه راش (Rush University).
مجنتو
مناسب برای: کسب‌وکارهای فروشگاهی
مجنتو که به عنوان متن باز مجنتو شناخته میشود، مربوط به دنیای تجارت الکترونیک است. این CMS بسیار انعطاف‌پذیر و امن است، اما یادگیری و استفاده از تمام قابلیت‌ها و برنامه‌های افزودنی داخلی آن دشوار است.
با Magento، می‌توانید چندین فروشگاه را مدیریت کنید، از چندین ارائه‌دهنده حمل‌ونقل در سراسر جهان استفاده کنید و در کشورها، زبان‌ها و ارزهای مختلف معامله کنید. همه این موارد در یک داشبور قابل انجام است.
علاوه بر موارد ذکرشده، موارد دیگری از انواع سیستم مدیریت محتوا وجود دارد که در این مقاله به مهمترین آنها اشاره کردیم. برای آنکه بدانیم بهترین CMS از میان این موارد کدام یک از آنها هستند، هیچ پاسخ صددرصد درستی وجود ندارد.
با این حال، بسیاری از کارشناسان سیستم مدیریت محتوا ، وردپرس را توصیه می‌کنند. آنها برای این گزاره دو دلیل مهم دارند:
- برای اکثر وب‌سایت‌ها، کاربرپسندترین و انعطاف‌پذیرترین راه‌حل را ارائه میدهد.
- وردپرس در بیشتر مواقع بهترین گزینه است.
بهتر است هر کسب‌وکاری متناسب با نیاز خود، CMS های مختلف را بررسی کرده و بهترین گزینه را برای خود انتخاب کند.
منابع:
- sitecore.com
- kinsta.com
- blog.hubspot.com
- optimizely.com