انبارداری شغلی پراهمیت در همه کسب و کارها، به ویژه کارخانه‌ها و صنایع است. می‌توان گفت انبارها مهم‌ترین و حیاتی‌ترین بخش یک کسب و کار هستند؛ چرا که کالاها در این اماکن نگهداری می‌شوند و هر کسب و کاری بر اساس کالا و محصول است که به حیات خود ادامه میدهد.
آنچه در این مقاله به آن می‌پردازیم شغل انبارداری، وظایف و اختیارات انباردار و همچنین مهارت‌هایی است که یک انباردار موفق به آن‌ها نیاز دارد. با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.
انبارداری چیست؟
تمامی فعالیت‌هایی که در انبار، برای اطمینان از بهترین و کارآمدترین عملکرد ممکن انجام می‌شود را انبارداری می‌گوییم. انبارداری یا مدیریت انبار، بخشی ضروری از زنجیره تامین است که نیاز به طیف وسیعی از مهارت‌ها و توانایی‌های مختلف دارد. این وظایف شامل جمع‌آوری، پردازش و مستندسازی کالاهای دریافتی و تحویل آن‌ها می‌شود.
درواقع انبارداری شامل ذخیره‌سازی، نگهداری و تحویل مواد اولیه، محصولات نهایی، اقلام خریداری‌شده و سایر موجودی‌های مربوط به فروشگاه(های) یک شرکت یا کارخانه است. انبارداران مسئول حمل و نقل و اطمینان از سلامت کالاها هستند.
انباردار کیست و چه وظایفی دارد؟
انباردار اولین حلقه یک فروشگاه است و عملکرد او تمامی سیستمهای فروش، ارتباط با مشتری، ارتباط با سایر فروشندگان و تامینکنندگان را تحت تاثیر قرار میدهد. شغل انبارداری به تناسب صنعت مورد نظر و حجم کاری سازمان مربوطه، ممکن است توسط یک فرد یا یک تیم در موقعیتهای شغلی گوناگون انجام شود که در ادامه به این موقعیت‌ها یا پوزیشن‌های شغلی انبارداری می‌پردازیم.
در شغل انبارداری، تمامی رده‌ها باید افرادی توانمند، آماده و البته قابل اعتماد باشند؛ چراکه کالا در هر کسب‌وکاری، ارزشمندترین و مهم‌ترین موضوع است و به امانت‌داری و مراقبت نیاز دارد.
موقعیت های شغلی در انبارداری
همان‌طور که گفته شد، انبارداری زیرمجموعه‌ای از موقعیتهای مختلف شغلی است که به‌تناسب نیازهای سازمانی، ممکن است در یک انبار وجود داشته یا نداشته باشند. ما این مجموعه را به‌شکل زیر مرتب کرده و وظایف هر یک را توضیح داده‌ایم. بااین‌حال، اغلب این موقعیتهای شغلی منعطف هستند و شرح وظایف هریک، به صلاح‌دید مدیریت امکان تغییر دارد.
مدیر انبار
مدیر انبار کسی است که وظیفه بررسی و کنترل موجودی انبار را بر عهده دارد. در سازمان‌های بزرگ‌تر و کارخانه‌ها، مدیر انبار مسئولیت تامین امنیت کارمندان، تقسیم وظایف و نظارت بر عملکرد را نیز به‌عهده می‌گیرد. در کسب‌وکارهای کوچک ممکن است وظیفه سایر متخصصان انبار نیز بر عهده مدیریت انبار باشد.
مدیر تدارکات (مدیر لجستیک)
نظارت بر جریان تولید، جابجایی و توزیع محصولات بر عهده مدیر تدارکات است. این فرد باید تمامی فعالیت‌های زنجیره تامین را تحت نظر داشته باشد.
مسئول کنترل کیفیت انبار
مدیر کیفی (QA) تیم انبارداری ، وظیفه دارد کارآمدترین شیو مدیریت انبار را طراحی کند، خدمات مرتبط با افزایش کیفیت محصولات و تحویل آن‌ها را ارائه دهد و به‌طور کلی، سیستم انبارداری و تحویل محصولات را مطابق با بهبود تجربه مشتری پیش ببرد.
تحلیلگر تدارکات (تحلیلگر لجستیک)
طراحی برنامه‌های حمل‌ونقل متناسب با صنعت و هوشمندسازی زنجیره تامین بر عهده تحلیلگر لجستیک است.
تحلیلگر لجستیک با بررسی نیازمندی‌های زنجیره تامین، بهترین برنامه حمل و نقل را تعیین خواهد کرد.
اپراتور دستگاه
اپراتور دستگاه وظیفه حفظ سلامت و بهبود عملکرد ماشین‌آلات مورد استفاده در انبار را بر عهده دارد. این موقعیت شغلی، نیازمند دانش فنی درباره نحوه کار با ماشین‌آلات و ابزارهای صنعتی است و بررسی منظم این ابزارها در راستای استفاده بهینه از حداکثر ظرفیت آن‌ها را شامل می‌شود.
اپراتور لیفتراک
حمل‌ونقل محصولات با استفاده از لیفتراک یا سایر ماشین‌آلات، جابجایی پالت‌های کالا و سازماندهی آن‌ها، از وظایف اپراتور لیفتراک است. اپراتور لیفتراک همچنین باید اطمینان پیدا کند که در چرخه ورود و خروج محصولات، هر کالا در هر لحظه، دقیقا در همان موقعیتی است که باید باشد.
کارشناس انبار
مدیریت حمل‌ونقل، دریافت محصولات و سفارش‌ها، تطابق با لیست اولیه، بررسی و کنترل آسیب، بررسی تراکنش‌های مالی و تطبیق اسناد سفارش و تحویل، از وظایف کارشناس انبار است. این موقعیت شغلی نیز نیازی به مدرک خاصی ندارد؛ اما نیازمند تجربه قبلی و لازمه آن دقت بالای کارمند است. کوچک‌ترین سهل‌انگاری در این موقعیت شغلی می‌تواند به کسب‌وکار آسیب جدی بزند.
کارگر انبار
انبارداری و انبارگردانی مجموعه‌ای از وظایف مختلف است و کارهای یدی و فیزیکی بخش مهمی از این کارها را تشکیل میدهد. برای نمونه؛ بارگیری، تخلیه، جابجایی محصولات خصوصا انواع سنگین‌وزن و بزرگ آن‌ها و نظافت انبار از جمله این وظایف است. چنین وظایفی را کارگر انبار به‌عهده می‌گیرد. این موقعیت شغلی به تحصیلات خاصی نیاز ندارد؛ اما لازمه آن تجربه در صنعت مشابه و همچنین آمادگی بدنی است.
کمک انباردار
هر یک از موقعیتهای شغلی ممکن است به یک نیروی کمکی نیاز داشته باشند. کمک انباردار کسی است که مانند یک کارآموز، در انبار مشغول به کار می‌شود و در هر بخشی که به کمک او نیاز باشد، حاضر به همکاری است.
شرح وظایف کمک انباردار ، از پیش تعیین شده و مشخص نیست؛ این شغل صرفا تجربه‌ای از کار در انبار، تحت نظر سایر متخصصان را در بر می‌گیرد. از کنترل کالای دریافتی، جابجایی و چیدمان آن‌ها و فرآیند ارزیابی و انبارگردانی تا برقراری نظم و پذیرش سفارشات یا انجام امور اداری مربوط به انبارداری، ممکن است در شرح وظایف کمک انباردار قرار بگیرند.
وظایف انباردار چیست؟
وظایف انباردار در هر کدام از موقعیت‌ها را می‌توانیم در موارد زیر خلاصه کنیم:
- دریافت کالا از تامین‌کننده یا تامینکنندگان
- بررسی کالا از جهت مغایرت با سفارش یا آسیب‌دیدگی
- مرتب‌سازی کالا بر اساس متغیر مناسب (مثلا بر اساس قیمت)
- چیدمان کالا در انبار
- به‌روزرسانی موجودی
- همکاری با ذی‌نفعان داخلی و خارجی
- استفاده از تکنیک 5S:
- Sort = طبقه‌بندی
- Set = مرتب‌سازی
- Shine = تمیز کردن و به‌روزرسانی
- Standardize = استانداردسازی
- Sustain = ذخیره و نگهداری
- تجهیز انبار مطابق با استانداردهای ایمنی، بهداشتی، کیفی و عملیاتی
- ارزیابی میزان آسیب‌پذیری
- هماهنگی چرخه از دریافت محموله تا تحویل آن
- پیش‌بینی رویه مدیریت بحران
- چیدمان بر اساس ارتفاع، وزن، شرایط جابجایی و متغیرهای تعیین‌کننده دیگر
- به‌روزرسانی مستمر با توجه به تجارب گذشته
وظایف انباردار در هرکدام از موقعیتهای شغلی که قرار بگیرد و به تناسب مسئولیت‌ها، متفاوت است.
وظایف انباردار مواد غذایی
انبارداری مواد غذایی به نسبت سایر صنایع، پیچیدگیهای خاصی دارد. از آنجا که کالاهای این صنعت اغلب فاسدشدنی هستند، انباردار مواد غذایی باید به مسائلی همچون تاریخ مصرف مواد غذایی، گروههای مختلف آن، نحوه نگهداری و ضوابط ایمنی و بهداشتی هریک توجه داشته باشد.
بعضی از کالاهای سوپرمارکتی باید در شرایط خاص دمایی و محیطی نگهداری شوند و برخی دیگر نیازمند توزین با باسکول هستند. این جزییات مهم و قابل توجه، وظایف انباردار مواد غذایی را نسبت به سایر صنایع متمایز کرده است.
مهارت های مورد نیاز برای انبارداری
یک انباردار علاوه بر قابل اعتماد و امانت‌دار بودن، به مجموعه‌ای از مهارت‌ها نیاز دارد. این قابلیت‌ها را می‌توان در چند دسته خلاصه کرد:
1. مهارت‌های ارتباطی و بین‌فردی
انباردار باید بتواند با سایر ذی‌نفعان و همکاران ارتباط برقرار کند که این ارتباط شامل انواع کلامی و نوشتاری است. همچنین یک انباردار باید رفتاری دوستانه و پذیرا نسبت به مشتریان، همکاران و فروشندگان داشته باشد، بتواند تعاملی موثر و مودبانه برقرار کند و روحیه کار تیمی در او وجود داشته باشد.
2. مهارت‌های کامپیوتری
در قدم اول، درک کلی از رایانه و توانایی کار کردن با آن یکی از قابلیت‌های ضروری انبارداران است. آن‌ها باید بتوانند از Excel، Word، دیتگاه اسکنر بارکد و سایر تجهیزات خودکار استفاده کنند. همچنین با توجه به پیشرفت تکنولوژی و ترویج انبارداری هوشمند، توانایی استفاده از آخرین فناوری‌ها، نرم‌افزارها و محیط‌های تکنولوژیک، بسته به صلاح‌دید مدیریت یا اختیارات انباردار ممکن است الزامی باشد یا امتیاز محسوب شود.
3. زبردستی و چابکی
در انبارهای کوچک که همه وظایف انبارداری را یک تیم کوچک انجام می‌دهند، مهارت‌های فیزیکی و آمادگی جسمانی از ویژگی‌های الزامی انباردار محسوب می‌شود. انبارداران باید قادر به انجام وظایف فیزیکی، جابجایی جعبه‌ها و بسته‌های سنگین و همچنین تا حدودی آشنا به تعمیرات جزئی ابزارآلات و ماشین‌ها باشند.
4. سازماندهی و ورود اطلاعات
وارد کردن اطلاعات مربوط به سفارش‌ها و کالاهای تحویل داده‌شده، یکی از مهارت‌های اداری مورد نیاز در انبارداری است. همچنین این افراد باید جزئی‌نگری و کلی‌نگری را در آن واحد داشته باشند و صرف نظر از نوع صنعت، دقت بالایی در سازماندهی انبار به خرج دهند.
5. انعطاف‌پذیری
انعطاف‌پذیری یک مهارت مهم و ضروری در اغلب مشاغل است و انبارداری نیز از این قاعده مستثنی نیست. یک انباردار گاهی مجبور به انجام کارهایی خواهد شد که در حیطه وظایف او نیست اما در یک زمان خاص، چاره دیگری برای انجام آن‌ها وجود ندارد. در مجموع این شغل پر استرس است؛ اما تعهد و انعطاف‌پذیری می‌تواند سرعت پیشرفت آن را چند برابر کند.
6. توانایی یادگیری و مهارت سازگاری
انباردار باید بتواند خود را با نرم‌افزارهای جدید یا تغییر ابزار مورد استفاده تطبیق بدهد و روش استفاده از آن‌ها را به‌سرعت بیاموزد. البته علاوه بر توانایی یادگیری و سازگاری، میزان اشتیاق انباردار برای کسب تجربه‌های جدید نیز بر این مهارت تاثیرگذار است.
محیط کار انباردار
اغلب انبارداران در محیط انبار مشغول به کار می‌شوند، اما بعضی از آن‌ها به تناسب وظایف تعیین‌شده، ممکن است داخل فروشگاه نیز فعالیت داشته باشند. بارگیری، تخلیه و چیدمان کالا داخل انبار صورت می‌گیرد. در مقابل؛ ورود اطلاعات، استفاده از نرم‌افزارها، فعالیت‌های اداری، ثبت سفارش و مستندسازی کارهای پشت‌میزی هستند. گاهی ساعات کاری انباردار افزایش پیدا می‌کند و در چنین شرایطی به همکاری و سازگاری او بیش از هر زمان دیگری نیاز است.
انباردارها معمولا در محیط انبار مشغول به کار می‌شوند، اما بعضی از آن‌ها به تناسب وظایف تعیین‌شده، ممکن است داخل فروشگاه نیز فعالیت داشته باشند
کاربرد فناوری های مختلف در مدیریت انبار + معرفی 5 تسهیل‌گر
فناور‌های مختلفی در انبارداری برای به حداکثر رساندن کارایی و بهره‌وری مورد استفاده قرار می‌گیرند. این فناوری‌ها ممکن است در زمینه شرح وظایف کارمندان، خودکارسازی برخی امور اداری یا مستندسازی و ثبت سفارش باشند.
درواقع آنچه این نرم‌افزارها و تکنولوژی‌ها به دنبال دارند، صرفه‌جویی در هزینه و زمان و همچنین افزایش دقت کار است. ما 5 تکنولوژی مورد استفاده و موثر در انبارداری را معرفی می‌کنیم، اما تعداد این فناوری‌ها بیش از این است.
فناوری بسته‌بندی
تکنولوژی برای بهبود بسته‌بندی، راه‌های گوناگونی از نرم‌افزارهای مستندسازی تا دستگاه‌هایی برای خودکارسازی بسته‌بندی ارائه داده است. تکنولوژی بسته‌بندی شامل خودکار کردن فرایند بارگیری، تخلیه، حمل‌ونقل و بسته‌بندی است. همچنین دستگاه‌هایی برای نصب برچسب، بسته‌بندی و کدگذاری، کار انبارداری را تسهیل می‌کنند.
درج خودکار اسناد
فرآیند خودکارسازی درج سند به کمک ابزارهای مختلفی صورت می‌گیرد که یکی از آن‌ها اسکنر است. اسکنر به کمک برچسب‌های محصولات می‌تواند اطلاعات آن‌ها را اسکن و در لحظه مستند کند. این اطلاعات شامل وزن، ابعاد، روش جابجایی و بسته‌بندی محصولات است.
نرم‌افزار مدیریت کارخانه
این نرم‌افزارها از برنامه‌ریزی برای تامین موجودی و مدیریت آن گرفته تا تعقیب محصولات در کل چرخه تولید و تامین را تحت نظارت مدیریت یا مدیر انبار قرار می‌دهند. برخی از نرم‌افزارهای انبارداری آن‌قدر پیشرفته هستند که می‌توانند هزینه‌های پیش‌بینی نشده و نیاز به تعمیرات غیرقابل تصور را به حداقل برسانند و میزان رضایت مشتری و سودمندی کالا را به حداکثر برسانند. البته این دسته از نرم‌افزارها به‌طور کلی برای مدیریت کارخانه به کار می‌رود و تنها یکی از ویژگی‌های آن رسیدگی به انبارداری و تسهیل این بخش است.
نرم افزار مدیریت تولید کارخانه همکاران سیستم با ایجاد امکان برنامه ریزی تجهیزات و خطوط تولیدی و انجام فعالیت‌های نگهداری و تعمیراتی، فرایند تولید شما را در وضعیت مناسبی قرار می‌دهند.
بارکدخوان
دستگاه‌های ثبت بارکد و به‌طور کلی بارکدها، اطلاعات مفیدی از یک محصول را ثبت می‌کنند. این اطلاعات که شامل هزینه کالا، محل ذخیره‌سازی، تعداد موجودی و موقعیت محصول است به تشخیص کالا و موقعیت آن کمک می‌کند.
نرم افزارهای حسابداری انبار
نرم افزار حسابداری انبار در جهت حفظ آمار دقیقی از موجودی، سفارش‌ها و بسته‌های در حال تحویل، به فرایند انبارداری کمک می‌کند. به‌کمک این نرم‌افزارها هزینه‌ها و اسناد به‌سرعت به‌روزرسانی می‌شوند و امکان بروز خطا به حداقل می‌رسد.
نرم افزار حسابداری انبار تحت وب همکاران سیستم ، یک راهکار فرآیند محور در مدیریت موجودی کالا و انبار است که متناسب با کسب و کار هر سازمان، قابلیت تفکیک‌شدن به بخش‌های مجزا و مستقل از هم، متناسب با فرآیندهای آن سازمان را دارد.
چگونه انباردار شویم؟
انبارداری شغلی سخت و گاهی پراسترس است؛ اما می‌تواند درآمد نسبتا بالایی را به‌همراه داشته باشد و همچنین امکان پیشرفت در آن، با تلاش مستمر مهیا خواهد بود.
4 قدم اصلی برای شروع شغل انبار داری به شرح زیر است:
- در این شغل به مدرک تحصیلی خاصی نیاز نیست، بااین‌حال مدرک کارشناسی می‌تواند شانس استخدام شما را افزایش بدهد. این مدرک در رشته‌های مدیریت یا حسابداری کاربردی‌تر خواهد بود. همچنین اگر مایل هستید در انبارداری یک صنعت خاص فعالیت داشته باشید، توصیه می‌کنیم مطابق با همان صنعت به تحصیل بپردازید. مثلا اگر قصد استخدام در انبار دارو و درمان را دارید، مدرک کارشناسی داروسازی برای شما امتیاز محسوب می‌شود.
- انبارداری نیازمند تجربه است و بی‌تجربگی در این شغل می‌تواند روی کل برند و عملکرد کارخانه اثرات منفی بگذارد. اغلب مهارت‌ها در طول زمان و با تکرار و تجربه به دست می‌آیند. برای شروع می‌توانید به‌عنوان کمک انباردار مشغول به‌کار شوید و به‌مرور، موقعیت خود را ارتقا دهید.
- مهارت‌های حسابداری جنبه حیاتی کارهای روزانه یک انباردار است. اگر به حساب و کتاب و ریاضیات علاقه ندارید، ممکن است این شغل برای شما غیرقابل تحمل باشد. همچنین بهتر است اصطلاحات اولیه حسابرسی در انبار را بیاموزید.
- به‌مرور و با افزایش تجارب، دست به کار شوید و رزومه‌ای برای خود تهیه کنید. تجربیات جالب و چالش‌های کاری خود را ثبت کنید و از تحصیلات خود بنویسید. این رزومه پیشرفت‌های بعدی شما را تضمین خواهد کرد.
همان‌طور که بارها و بارها در طول مقاله اشاره کرده‌ایم، انباردار شغلی ظریف و حساس دارد و نیازمند مهارت‌ها و توانایی‌های متعددی است. این شغل مجموعه‌ای از وظایف کلی و اصلی را پوشش میدهد و همچنین به فعالیت‌های روتین و روزانه نیاز دارد. البته نرم‌افزارها و تکنولوژی‌های امروز ما می‌تواند تا حدودی سرعت و دقت انبارداری را بالا ببرد و کارها را کمی ساده‌تر کند.
منابع:
- Indeed.com
- Ongig.com.blog
- velents.com
- myskillsfuture.gov.sg
- Extensiv.com
- shipbob.com
- resource.Workable.com