موسسه «مک‌کینزی» سه سال پیش در گزارشی، الگوهای مربوط به تکنولوژی اطلاعات را برای کسب‌وکارها توصیف کرد و توضیح داد این الگوها چگونه چشم‌انداز کسب‌وکار را به طور عمیقی تغییر می‌دهند. سرعت تغییر تکنولوژی، نوآوری و به‌کارگیری کسب‌وکار نسبت به چند سال پیش به شدت افزایش یافته است. باید در نظر بگیریم که حجم ذخایر داده‌ها در دنیا هر 20 ماه یک بار دو برابر می‌شود؛ تعداد ابزارهای قابل اتصال به اینترنت به 12 میلیارد عدد رسیده و پرداخت‌ها با استفاده از گوشی موبایل به مرز 1 تریلیون دلار نزدیک می‌شود.
سرعت تغییر تکنولوژی، نوآوری و به‌کارگیری کسب‌وکار نسبت به چند سال پیش به شدت افزایش یافته است. باید در نظر بگیریم که حجم ذخایر داده‌ها در دنیا هر 20 ماه یک بار دو برابر می‌شود؛ تعداد ابزارهای قابل اتصال به اینترنت به 12 میلیارد عدد رسیده و پرداخت‌ها با استفاده از گوشی موبایل به مرز 1 تریلیون دلار نزدیک می‌شود.
مک کینزی در مقاله‌ای جدید لیست سال 2010 خود را به‌روزرسانی کرده و این الگوها را توسعه داده است که عبارتند از:
پیوستن به ماتریس اجتماعی
تکنولوژی‌های اجتماعی اثری بیش از یک پدیده مصرفی دارند. این تکنولوژی‌ها بسیاری از سازمان‌ها را در درون به هم مرتبط می‌کنند. مک کینزی در تحقیقی نشان داده است که چگونه جستجو برای اطلاعات، خواندن و پاسخ دادن به ایمیل‌ها و تعامل با همکاران حدود 60 درصد وقت یک کارمند معمولی را می‌گیرد و این افراد چگونه با استفاده از تکنولوژی‌های اجتماعی می‌توانند 25 درصد بهره‌وری خود را افزایش دهند. به عنوان مثال، شرکت آتوس که ارایه دهنده خدمات IT است، وعده داده تا سال 2014 با استفاده از یک پایگاه شبکه‌سازی اجتماعی تعاملی، حجم ایمیل‌های خوانده نشده خود را به صفر برساند و از این طریق بهره‌وری کارمندان خود را افزایش دهد.
به علاوه، نفوذپذیری شرکت‌ها در حال افزایش است و آنها قادرند با سرعت بیشتری به واحدهای مختلف دست یابند و تیم‌هایی را با دانش ویژه جمع‌آوری کنند. به عنوان مثال، شرکت کرفت فوتز در یک پایگاه تکنولوژی اجتماعی قدرتمندتر سرمایه‌گذاری کرده است. این پایگاه از میکروبلاگ نویسی، تگ کردن محتوا و ایجاد و حفظ جوامع تکنیکی حمایت می‌کند. مزایای این پایگاه شامل تسریع به اشتراک‌گذاری دانش، چرخه‌های کوتاه‌تر تولید محصول و مدت زمان کوتاه‌تر برای نشان دادن واکنش رقابتی می‌شود.
در ضمن ویژگی‌های اجتماعی می‌توانند بخشی از هر ارتباط یا تعامل دیجیتال باشند که در محصولات، بازارها و سیستم‌های کسب‌وکار جای گرفته‌اند. مثلا فروشگاه زنجیره‌ای میسیز از لایک‌های فیس بوک برای تصمیم‌گیری در مورد رنگ پوشاک تولیدی آینده خود استفاده کرده است.
در واقع، تحقیقات مک کینزی نشان می‌دهد وقتی احساسات اجتماعی و تجربیات کاربر (هم فردی و هم جمعی) در انتخاب محصول و جلب رضایت مشتری اهمیت پیدا می‌کند، اثر احتمالی تکنولوژی‌های اجتماعی بر جریانات درآمدی پررنگ می‌شود.
رقابت با «داده‌های بزرگ» و تحلیل‌های پیشرفته
با وجود ماتریس اجتماعی، داده‌ها و تحلیل‌ها بخشی از مبنای جدیدی هستند که برای رقابت‌پذیری ایجاد شده است. حجم داده‌های جهانی – که از وب سایت‌های اجتماعی، سنسورها، گوشی‌های هوشمند و غیره برمی‌خیزد – با سرعتی بیش از هر دو سال یک بار دو برابر می‌شود. قدرت تجزیه و تحلیل در حال افزایش است، در حالیکه هزینه‌ها کاهش می‌یابند. تجسم فکری داده‌ها، ارتباطات وایرلس و زیرساخت‌های ابری قدرت اطلاعات و دسترسی به آن را توسعه داده‌اند.
شرکت‌ها با استفاده از داده‌های فراوانی که به دست می‌آورند، در پاسخگویی به تامین محصولات و خدمات، بهتر و بهتر می‌شوند. شرکت آمریکایی آکسیوم، به مشتریان خود از بانک‌ها گرفته تا شرکت‌های خودروسازی، پروفایل‌هایی از 500 میلیون مصرف کننده را ارایه می‌دهد که هر پروفایل با بیش از 1500 داده به دست آمده از تحلیل بیش از 50 تریلیون معامله، تجهیز شده است. شرکت‌ها در حال یادگیری و امتحان کردن استفاده از این نوع داده‌ها هستند و در این راه تجربیات شرکت‌های پیشتاز در این زمینه، مانند آمازون یا گوگل را وام می‌گیرند. بسیاری از سازمان‌های بازاریابی پیشرفته نیز در حال جمع‌آوری داده از طریق دیده‌بانی هم‌زمان وبلاگ‌ها، گزارش‌های خبری و توییت‌ها هستند تا تغییرات ریزی را که در دیدگاه‌ها و احساسات مشتری ایجاد می‌شود و بر استراتژی محصول و قیمت‌گذاری اثرگذار است، رصد کنند.
نرم افزارهای تحلیلی پیشرفته، این امکان را به وجود می‌آورند که الگوهای مخفی در جریانات گسترده داده‌ها یا اسناد شناسایی شوند و از آنجایی که شرکت‌ها داده‌های بیشتری جمع‌آوری می‌کنند، می‌توانند با فروش اطلاعات سالم در مورد الگوهای هزینه‌ای یا فعالیت‌های فیزیکی به طرف سوم، درآمدهای اضافی بیشتری داشته باشند.
با وجود اطلاعات گسترده‌ای که از پتانسیل داده‌های بزرگ وجود دارد، پیچیدگی‌های تکنولوژیک و سازمانی و نیز تمایل به کمال، معمولا روند پیشرفت را کند می‌کنند. برای شرکت‌هایی که می‌خواهند در مسیر رقابت باقی بمانند، برنامه‌ریزی‌های مربوط به داده‌های بزرگ به یک اولویت حیاتی تبدیل می‌شود.
به‌کارگیری اینترنت در همه امور
پیش‌بینی می‌شود طی دهه آینده، تعداد سنسورها و فعال کننده‌های بسیار ریز، به طور حیرت‌آوری افزایش یابد و بیش از 50 میلیارد نهاد فیزیکی را به هم ارتباط دهد. به عنوان مثال، مصرف‌کنندگان با استفاده از برنامه FedEx’s SenseAware وسیله کوچکی به اندازه یک گوشی موبایل را در بسته‌هایی قرار می‌دهند. این وسیله شامل یک سیستم GPS و نیز سنسورهایی برای اندازه‌گیری دما، نور، رطوبت، فشار هوا و غیره است که در برخی محصولات بیولوژیک و الکترونیکی استفاده می‌شود. با استفاده از این وسیله، مصرف‌کننده هم می‌داند که محصولش در چه موقعیت مکانی است و هم می‌تواند تغییرات شرایط محیطی را بداند.
ارایه خدمات مختلف
خرید و فروش خدمات مربوط به کالاهای فیزیکی نوعی تحول مدل کسب‌وکار است که رواج می‌یابد. موضوعی که برای خریداران جذابیت ایجاد می‌کند، وجود فرصت تغییر حجم زیادی از سرمایه ثابت به هزینه‌های عملیاتی انعطاف‌پذیرتر و کمتر است. نمونه بارز این تغییر، استقبال از خدمات IT بر مبنای رایانش ابری است. به عنوان مثال، شرکت تولیدکننده لوازم آرایشی رولون، در حال حاضر بیش از 500 اپلیکیشن IT خود را در یک برنامه ابری خصوصی که توسط یک تامین کننده خارجی مدیریت می‌شود، راه‌اندازی می‌کند. این شرکت از این طریق توانست طی دو سال 70 میلیون دلار ذخیره کند و زمانی که یکی از مراکز داده در ونزوئلا به دلیل آتش‌سوزی آسیب دید، شرکت توانست ظرف دو ساعت عملیات خود را به نیوجرسی منتقل کند.
اتوماسیون کار اطلاعاتی
طی سه دهه گذشته، وظایف فیزیکی نیروی کار به طور گسترده‌ای اتوماتیک‌سازی شده است. امروز، پیشرفت‌هایی که در تحلیل داده به وجود آمده، اتوماسیون را با سرعت بیشتری به سمت افرادی پیش می‌برد که در کارهای مربوط به اطلاعات هستند.
تکنولوژی‌های قدرتمند افزایش دهنده بهره‌وری نیز ایجاد شده‌اند. پیشرفت‌هایی که در نحوه کار پردازش زبان حاصل شده، باعث می‌شود کامپیوترها به دنبال اطلاعات بگردند و الگوهای معنایی را با سرعت مافوق بشری پیدا کنند. مثلا در شرکت تکنولوژی کلیرول سیستمز، که اسناد قانونی را قبل از تشکیل محاکم قضایی تحلیل می‌کند، کامپیوترها اخیرا بیش از نیم میلیون سند را اسکن و 5/0 درصد آنها را برای محاکم قضایی آماده کرده‌اند. یعنی کاری که تیم بزرگی از وکلا باید ظرف چند هفته انجام می‌دادند، با استفاده از این تکنولوژی تنها سه روز زمان برد.
درگیر کردن سه میلیارد شهروند دیجیتال دیگر
با افزایش درآمد کشورهای در حال توسعه، شهروندان این کشورها بیشتر به تکنولوژی‌های وایرلس روی می‌آورند و ارتباطات اینترنتی آنها بیشتر با ابزارهای موبایل، به خصوص گوشی‌های هوشمند است. اگرچه چند کشور نوظهور در استفاده از اینترنت رشد دو رقمی را تجربه کرده‌اند، اما هنوز پتانسیل رشد زیادی برای این کشورها وجود دارد: نفوذ دیجیتال هند تنها 10 درصد است و این رقم برای چین به 40 درصد می‌رسد. افزایش سطح اتصال به اینترنت، گنجایش مالی، کارآفرینی داخلی و فرصت‌های بزرگ برای کسب‌وکار را به وجود می‌آورد.
از آنجایی که گوشی‌های هوشمندی که قابلیت اتصال به اینترنت را دارند و همچنین دیگر ابزارهای موبایل به سرعت در منحنی هزینه به سمت پایین حرکت می‌کنند، اپلیکیشن‌های جدید زیادی هم باید به وجود بیاید. پیامد ارزشی که این موضوع به همراه دارد، موفقیت خدمات پرداخت از طریق موبایل در کشورهای در حال توسعه است. به عنوان مثال، بانک DBBL بنگلادش ظرف 10 ماه بیش از یک میلیون مشترک پرداخت از طریق موبایل به دست آورد.
تعداد زیادی از کسب‌وکارها در حوزه خدمات رایگان در برابر رقبای دیجیتال خود جنگیده‌اند. به عنوان مثال، شرکت الکترونیک آرتز وقتی بازی آنلاین Star Wars را که قبلا رایگان بود پولی کرد، 400 هزار کاربری را که از این بازی استفاده می‌کردند، از دست داد. وقتی شرکت طرح خود را تغییر داد کاربران دوباره برگشتند. طرح تغییر یافته به این صورت بود که کاربران تنها بعد از مرحله پنجاهم پول پرداخت می‌کردند.
افزایش استفاده از اینترنت از طریق موبایل و ظهور تکنولوژی‌های مرکزی که هزینه‌ها را کاهش می‌دهند و فرآیند انجام معاملات را به صورت آنلاین ساده‌سازی می‌کنند، بسیاری از موانع انجام فعالیت‌های اقتصادی را کاهش می‌دهند.
آزادسازی مدل کسب‌وکار شما از طریق شخصی‌سازی و ساده‌سازی اینترنتی
مشتریان بعد از نزدیک به دو دهه خرید کردن، مطالعه کردن، تماشا کردن، جستجو کردن اطلاعات و تعامل از طریق اینترنت، انتظار دارند خدمات رایگان و شخصی‌سازی شده در اختیار داشته باشند که استفاده از آن آسان و بدون رعایت کردن دستورالعملی باشد. این ویژگی برای کسب‌وکارها چالش ایجاد می‌کند، چون مصرف‌کننده انتظار دارد برای همه فعل و انفعالات خود، به نتایجی سریع، باکیفیت و شفاف برسد. اگر کسب‌وکار در ارایه این خدمات شکست بخورد، رقبا اپلیکیشنی را برای دانلود کردن مشتری ارایه می‌دهند و پیروز می‌شوند.
خرید و فروش با پیشرفت تجارت دیجیتال
افزایش استفاده از اینترنت از طریق موبایل و ظهور تکنولوژی‌های مرکزی که هزینه‌ها را کاهش می‌دهند و فرآیند انجام معاملات را به صورت آنلاین ساده‌سازی می‌کنند، بسیاری از موانع انجام فعالیت‌های اقتصادی را کاهش می‌دهند. بالا رفتن تعداد پایگاه‌های تکنولوژی، امکان تجارت رو در روی افراد را به وجود آورده؛ روندی که قبلا توسط شرکت‌ها انجام می‌شد و ناگزیر سیستم‌های پرداخت جدیدی هم باید به وجود می‌آمد.
هزینه وارد کردن اطلاعات تا حدی کم شده که مثلا افرادی که در کار بافندگی لباس هستند نیز می‌توانند از بازارهای جهانی بهره‌برداری کنند. به عنوان مثال، شرکت واسطه‌گری Airbnb، به صورت اینترنتی معاملاتی را بین مسافران و افرادی که در شهری اتاق خالی برای اجاره دارند، ترتیب می‌دهد. این سایت توانست در سال 2012 اطلاعات بیش از 10 میلیون اتاق خالی را جمع‌آوری کند و با سرعتی بیش از هتل‌های زنجیره‌ای بین‌المللی آن را در اختیار مسافران قرار دهد. بازارهای مشابهی برای اجازه دوچرخه، خودرو و حتی یافتن نیروی کار در حال شکل‌گیری‌اند.
این روند طی دو دهه آینده، با سرعت بیشتری پیشرفت خواهد کرد.
منبع:
mckinsey.com